Шығыс Қазақстанда халықаралық дәрежедегі спорт шебері санатына ие екі мүмкіндігі шектеулі спортшының барын білесіз бе? Арбаға байланған тағы төрт адам үстел теннисі мен армрестлингтен Қазақстан Республикасының спорт шебері атанды. Бұл адамдардың бәрі өз жолын қайдан бастады, олар қайда жаттықты? Шығыс Қазақстан облысының аумағында мүмкіндігі шектеулі жандар спорттың қандай түрлерімен және қай жерде айналыса алады.
Біз айқын нәрсені атап өтеміз: адамдарда көру, есту немесе тірек-қимыл аппаратының бұзылыстары бойынша әртүрлі мүгедектік топтары болуы мүмкін. Осыған орай адам денсаулығына байланысты айналысатын спорт түрі таңдалатыны анық. Бірақ бұл жерде жиі қиындықтар туындайды – Шығыс Қазақстанның белгілі бір қаласында немесе ауданында мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін негізінен қандай спорт түрлері бар екенін қалай білуге болады? Мүмкіндігі шектеулі жандармен жұмыс істейтін спорт орталықтары мен жаттықтырушылар үшін байланыстарды қайдан табуға болады? Шығыс Қазақстан облысының дене шынықтыру және спорт басқармасының мамандары оқырмандардың көкейінде жүрген сауалдарға жауап алуымызға көмектесті.
Арбаға таңылғандар Өскеменде қандай спорт түрімен айналыса алады?
Облыс орталығында мүгедектігі бар жандар арбасында жүретін азаматтар келесі спорт түрлерімен айналысуға шақырылады:
қол күресі;
үстел теннисі;
пауэрлифтинг;
бейімделген ат спорты;
жеңіл атлетика;
дойбы;
шахмат;
тоғыз құмалақ;
жүзу.
Өскемендегі арбаға таңылған мүгедектігі бар жандар спортпен айналысуына жағдай жасалған спорт нысандарының толық тізімін қалай табуға болады?
Мұндай тізімді бізге Шығыс Қазақстан облысының дене шынықтыру және спорт басқармасы ұсынды.
Арбаға таңылған мүгедектігі бар жандарға Өскемен қаласындағы келесі спорт кешендерінде жаттығуға болады:
Су спортына арналған ШҚО ОРМБЖМ орталық жүзу бассейні (Сәтбаев даңғылы, 82/3, анықтама үшін телефон 70-58-30).
Үстел теннисінен ШҚО ОРМБЖМ (Сәтбаев даңғылы, 82/8, анықтама үшін телефон 8-776-69-999-78).
Шығыс Қазақстан спорт-жасөспірімдер спорт мектебінің ауыр атлетика – армрестлинг, пауэрлифтинг бойынша «Олимпиадашы» спорт модулі (Серікбаев көшесі, 37/2, анықтама үшін телефон 54-01-56).
Жеңіл атлетикадан ШҚО ОРМБЖМ (Сәтбаев даңғылы, 82/2, анықтама үшін телефон 21-60-00).
Бейімделетін ат спорты (Глубоковский ауданы, Винное ауылы, Новая көшесі, 6, анықтама үшін телефон 8-705-282-77-64).
Өскеменде арбаға таңылған қанша адам спортпен айналысады деген деректер бар ма?
«Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубы» ШҚО дене шынықтыру және спорт басқармасында 15 арбаға таңылған спортшы тіркелген.
Өскемендегі спорт кешендерімен бәрі түсінікті. Риддерде мүгедектігі бар жандар арбасындағылар үшін қандай спорт түрлері бар?
Риддерде армрестлинг пен жеңіл атлетикамен айналысуға болады. Жаттығулар Риддер қаласы БЖСМ спорт мектебінде өтеді (Гагарин көшесі, 3, анықтама үшін телефон 8 (72336) 4-31-42).
Алтай мен Шемонаиха қалаларында мүгедектігі бар жандар арбасына таңылғандар үшін қандай спорт түрлері бар?
Бұл қалаларда қалағандар армрестлингпен айналыса алады. Алтай қаласы БЖСМ спорт мектебіне (Спортивная көшесі, 77, анықтама үшін телефон 8 (7233) 56-00-25) және Шемонаиха ауданының БЖСМ спорт мектебіне (Астафьев көшесі, қ. 30, анықтама үшін телефон 8 (72332) 31-641 ).
Арбаға таңылған қаншама шығысқазақстандықтар қазір спорттың әр түрінен шебер.
Шығыс Қазақстанның мүгедектігі бар жандар арбасындағы спортшыларының екеуі халықаралық дәрежедегі спорт шебері атағын иеленсе, үш спортшы үстел теннисінен Қазақстан Республикасының спорт шебері. Сондай-ақ, арбамен қозғалатын адамдар арасында армрестлингтен бір Қазақстан Республикасының спорт шебері есепте тұрса, бір спортшы армрестлингтен Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері атағын иеленді.
Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубы бар дейді. Бұл не клуб, ол не істейді? Қай жерде?
2015 жылы мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубы ашылды.
Клуб кеңсесі Өскемен қаласында Новаторов көшесі, 11/1 мекенжайында орналасқан, ал спорт бөлімдері Шығыс Қазақстанның әр жерінде жұмыс істейді. Клуб мемлекет тарапынан қаржыландырылады, сондықтан барлық оқу-жаттығу жиындары тегін.
Бүгінде мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубында спорттың 16 түрімен айналыса алады. Олар – армрестлинг, дзюдо, жеңіл атлетика, шаңғы жарысы, үстел теннисі, пауэрлифтинг, жүзу, таэквондо, адаптивті ат спорты, арбада билеу (Үржар), тоғыз құмалақ, футбол, футзал, шахмат, дойбы, «Special Olympics».
Бұл спорт клубы ересектерге немесе балаларға арналған ба? Жас шектеулері қандай?
«Бізге балалар да, ересектер де жүгіне алады, ерекше жас шектеулері жоқ», — дейді мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубы директорының негізгі жұмысы жөніндегі орынбасары Фарид Қалиев. — Бұл көру және есту қабілеті бұзылған, тірек-қимыл аппараты бұзылған (яғни, арбаға таңылған) шығысқазақстандықтар болуы мүмкін. Церебральды сал ауруы және аутизммен ауыратын адамдар «Special Olympics» бағдарламасы бойынша айналыса алады. Яғни, біз диагнозға және адамның қай қалада немесе елді мекенде тұратынына байланысты әртүрлі бағыттар мен спорт түрлерін ұсына аламыз.
Мүмкіндігі шектеулі жандардың спорт клубына жазылу үшін қандай құжаттар қажет?
— Алғы шарт — мүгедектік бойынша дәрігерлік-еңбек сараптау комиссиясының қорытындысы. Одан әрі біздің дәрігер адам таңдаған спорт түрімен айналыса ала ма, жоқ па деген пікірін береді, деп түсіндіреді Фарид Қалиев. — Республикалық және халықаралық жарыстарға дайындалып жатқандар медициналық тексерістен өтіп, чемпионатқа жіберуге болатын-болмайтыны туралы қорытынды алады.
Мүмкіндігі шектеулі жандар «өзі үшін» — әуесқойлық деңгейде ғана емес, спорттық разрядтарды алып, беделді жарыстарға қатыса ала ма?
– Әрине, спортшыларымыз алдымен облыстық деңгейде бақ сынаса, жақсы нәтиже көрсетсе, Қазақстан, Азия, әлем чемпионаттарына жолдама алады. Әрине, кейбір спортшыларымыз спорт шебері санатын алады, — деп түсіндірді Фарид Қалиев.
Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубының филиалдары Шығыс Қазақстанның әр өңірінде жұмыс істейтінін дұрыс түсінеміз бе? Мысалы, Глубоковский немесе Күршім ауданының тұрғыны Өскемен қаласындағы спорт клубының кеңсесіне қоңырау шалып, өз елді мекенінде қай жерде және қалай спортпен айналысуға болатыны туралы ақпарат ала ала ма?
— Иә, біздің филиалдар Шығыс Қазақстан облысының әр өңірінде жұмыс істейді, — деп атап өтті Фарид Қалиев. – Әрине, біз телефон арқылы – мүмкіндігі шектеулі адам тұрғылықты жері бойынша қайда, қалай жүгінуі керек, толық кеңес бере аламыз. Біз үнемі дарынды спортшыларды іздейміз, оларды қолдауға тырысамыз және спорт әлемінде бағын сынап көргісі келетіндердің барлығына өте қуаныштымыз. Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубы туралы ақпарат алу үшін телефон 8 (7232) 74-28-79. Сондай-ақ 8-776-430-04-80 ұялы телефоныма жеке хабарласуыңызға болады.
«Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған спорт клубы» Новаторов көшесі, 11/1 (ШҚО зағип және көру қабілеті нашар азаматтарға арналған арнайы кітапхана ғимараты) мекенжайында орналасқан.
Біздің анықтама
2022 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша Шығыс Қазақстан облысында 54 358 мүмкіндігі шектеулі адам тұрады, оның ішінде Өскемен қаласында 12 421 адам.
18 жасқа дейінгі мүгедектігі бар жандар есебінде 5666 адам тұрды, оның ішінде Өскемен қаласы бойынша 1425 бала (Шығыс Қазақстан облысының дене шынықтыру және спорт басқармасының мәліметі бойынша).
