Орта есеппен бірінші сыныпқа баратын қазақстандықтардың сөмкелерінің салмағы нормадан екі есе артық.
Балалардың сөмкелерінің ауырлығы сонша, ата-аналар оларды мектепке өздері апаруға мәжбүр. Мәселе де жоғары деңгейде көтерілді.
Айсұлу Бекен – бірінші сынып оқушысының анасы. Әйел қызының күнде ауыр сөмке алып жүруі керек екеніне қатты алаңдайды. Күніне бірнеше сабақ бар. Әрбір оқулық жұмыс дәптерімен бірге келеді. Сонымен қатар, сөмке ауыстыратын аяқ киіммен және спорттық киіммен ауырлатылады.
Айсұлу Бекен, Астана қаласының тұрғыны:
— Мен үш баланың анасымын, білімім бойынша дәрігермін. Сондықтан, мен ауыр сөмкенің салдарынан баланың денсаулығында күрделі мәселелер болуы мүмкін екенін білемін. Менің қызым күн сайын салмағы 10 келіге жуық сөмке алып жүруі керек. Бұл барлық нормалардан асып түседі. Яғни, баланы білімге жібереміз, екінші жағынан оның ағзасына үлкен зиян келтіреміз.
Әнел Еділқызы, тілші: — Бірінші сынып оқушысының мектеп сөмкесі барлық заттарымен бірге баланың жалпы салмағының ең көбі 10 пайызын құрауы тиіс. Бұл шамамен 1,5-2 келі. Мұндай нормаларды Денсаулық сақтау министрлігі белгілеген. Сөмкеге 6 кітап салдық, бұған мектеп оқушылары күн сайын өздерімен бірге алып жүретін аяқ киім мен дене шынықтыру формаларын қоспағанда. Бұның өзі бес килограмм болды, яғни нормадан екі есе асады. Омыртқаның қисаюы, қалыптың бұзылуы, жалпақ табан және басқа да ауырулар тым ауыр сөмкелердің салдарынан пайда болуы мүмкін. Ай сайын 100-ге жуық бала омыртқаның түрлі аурулары бар осы елордалық медициналық орталыққа жүгінеді.
Разаул Манжүгетова, медицина ғылымдарының кандидаты:
Артында сөмкесі бар бала тұр. Сөмкенің тұтқалары ұзын, сөмке ауыр. Ол оны артқа тартады. Оны артқа тартқанда, омыртқа екі бағаннан, омыртқалардың денесінің екі жақтауынан тұрады, содан кейін тіреу спинозды омыртқаларға, көлденең омыртқаларға өтеді. Бала артқа қарай бұрылады.
Осылайша, омыртқааралық диск қысылады. Яғни, бұл балаға болашақта грыжа және, әрине, ауыр мүгедектікке әкелетін омыртқа ауруының пайда болуына әсер етеді.
Бұл мәселе реформалар жөніндегі Жоғарғы кеңестің кезекті отырысында да айтылды. Мәселені шешу үшін Елбасы оқу үдерісін цифрландыруды жеделдетуді тапсырды. Тиісті бөлім бұл бағытта жұмыс жүргізіліп жатқанына сендірді.
Асхат Аймағамбетов, ҚР Білім министрі:
Баласына электронды гаджет сатып алуға барлық ата-ананың жағдайы жетпейді. Сондықтан барлық бастауыш сынып оқушыларын қажетті құрылғылармен қамтамасыз етуге жұмыс жасайтын боламыз. Мәселені мектеп шкафтарының болуымен де шешуге болады, онда балалар өздерінің спорттық формасын, аяқ киімін ауыстырып, басқа заттарын тастап, үйге әкелмейді.
Айтпақшы, көптеген шетелдік мектептерде шкаф жүйесі қолданылады. Рюкзакқа балалар ең қажетті заттарды ғана салады.
Әзірге қазақстандық оқушыларға бір жолмен көмектесуге болады – дұрыс сөмке таңдау және оның ішіндегісін бақылау. Бұл үшін сарапшылар сөмкелерді аптасына кемінде екі рет тексеруді ұсынады
