БЖЗҚ-дан зейнеткерлерге төленетін төлем жыл сайын индекстеледі
БЖЗҚ-дан тағайындалған төлем мөлшері жыл сайын 5%-ға индекстеледі, деп хабарлады Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Тамара Дүйсенова «Ашық диалог» порталындағы блогына келіп түскен өтінішке жауап ретінде. Ол өткен жылдың 1 сәуірінен бастап күшіне енген БЖЗҚ-дан төлем сомасын есептеу әдістемесін түсіндірді.
Контекст
Үндеу авторы Әліпбай Дайырбаев зейнетке шыққаннан кейінгі бірінші жылы БЖЗҚ-дан төленетін төлемнің неліктен 10 пайыздан 6,5 пайызға төмендегенін сұрады.
2021 жылдың 1 сәуірінен бастап Қазақстанда «Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ-дан зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеудің қолданыстағы әдістемесі қайта қаралды. Бірінші жылдағы төлем сомасын есептеу әдістемесі 6,5%-ға зейнетақы жинақтары сомасының өнімінің 1/12 бөлігі ретінде анықталады. Бұл ретте ай сайынғы төлемнің мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70 пайызынан (2021 жылғы 1 қаңтарға дейін – 54 пайыздан кем емес) төмен болмауы тиіс. Тағайындалған төлем сомасы жыл сайын 5%-ға индекстеледі (2021 жылдың 1 сәуіріне дейін индекстеу қарастырылған жоқ).
Министрдің жауабы
Еңбек министрлігінің басшысы Тамара Дүйсенова 2018 жылдың 1 қаңтарынан 2021 жылдың 1 сәуіріне дейін төлем алған зейнеткерлерге төлемдерді есептеу әдістемесіндегі өзгерістер әсер етпегенін түсіндірді. 2021 жылы олар бұрынғы әдістеме бойынша есептелген БЖЗҚ-дан өздеріне бекітілген төлемдерді алуды жалғастырды. Бірақ 2022 жылдан бастап олардың зейнетақы төлемдерінің мөлшері 5%-ға өсті.
«Әдістеме зейнеткерлердің көпшілігінің әл-ауқатын жақсартуға бағытталған. Орташа алғанда, зейнеткерлер БЖЗҚ-дан 18 жыл бойы зейнетақымен қамтамасыз етілетін болады. Бұл азаматтарға кейінгі жылдары зейнетақы төлемдерін жүзеге асырудың түсінікті, қарапайым және болжамды тәртібін қамтамасыз етеді, онда индекстелетін төлемдер инвестициялық табыстылықтың нарықтық құбылмалылығына тәуелді емес, бұл азаматтардың жеке қаржысы мен отбасылық бюджетін жоспарлау кезінде маңызды», — деді Тамара Дүйсенова.
Министр БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері жеке зейнетақы шотындағы зейнетақы жинақтары таусылғанға дейін жүзеге асырылатынын атап өтті.
Неліктен мұны білу маңызды
Бағалардың өсуі аясында зейнеткерлерге төленетін төлемдер мөлшерінің кез келген өзгерісі байқалады.
Әрбір азамат үшін Үкіметтің зейнетақыны есептеу кезінде белгілі бір пайызды не үшін түзететінін түсіну маңызды. Зейнетақы жинақтарын төлеу мөлшерлемесінің төмендеуіне әсер еткен кейбір қазақстандықтар қабылданған түзету 2021 жылдан кейін зейнеткерлікке шыққан зейнеткерлердің қаржылық жағдайын едәуір нашарлатады, олардың құқықтарына нұқсан келтіреді және әлеуметтік теңсіздіктің көрсеткіші болып табылады деп санайды. Егер Еңбек министрлігіне сенетін болсақ, БЖЗҚ-дан төлемді есептеу формуласының қабылданған өзгерісі оң нәтижелерге әкеледі: 2021 жылғы 1 сәуірге дейін қолданыста болған әдістеме бойынша зейнетақы төлемдері біртіндеп азайды, ал жаңа әдістеме бойынша индекстеу есебінен төленетін төлемдер сомасы біртіндеп ұлғаяды, бұл азаматтарға зейнетақы төлемдерінің деңгейін нақты мәнде сақтауды қамтамасыз етеді.
