Алматы қаласында TOM мейкатон: Almaty әлеуметтік жобасының финалы өтті, онда өнертапқыштар мүгедектігі бар адамдардың шынайы өмірлік қиындықтарын шешетін жобаларын ұсынды.
Сәтбаев университетінің алаңында өнертабыстарға бей-жай қарамайтын Алматы қаласының оқушылары, студенттері және тұрғындары қазылар алқасына TOM мейкатон: Almaty финалына өткен жеті жобаны ұсынды.
Әрбір өнертабыс — бұл өмірдегі қиындықтарды жеңу оңайырақ болатын мүмкіндігі шектеулі адамдардың қажеттіліктеріне арналған.
TOM мейкатон: Almaty жобасы Қазақстанда15-ші рет өткізіліп отыр және оны ұйымдастырушылар айтуынша әлі де жалғасын таба бермек. Әлеуметтік жоба қатысушылары мүмкіндігі шектеулі жанның қиындықтарымен танысып, небәрі 72 сағаттың ішінде өмірді айтарлықтай жеңілдететін құрылғы тұжырымдамасын әзірлеп, жүзеге асыруы үшін жасалған.
«Мейкатонның мәні — адамның нақты қажеттілігіне көмектесу. Біз мүгедектігі бар адамдарға барлығын, соның ішінде жеке қаражатты да беретін сияқтымыз. Бірақ мысалы кішкентай қызға итарба берілсе, ал ол қызға үйлеспейді себебі ол тым толық немесе тым нәзік болса, ол итарбаны қызға шақ келетін етіп бейімдеу керек. Ал жоба қатысушылары осы мемлекет берген итарбаны сол қызға лайықты етіп бейімдейді», — дейді Қазақстандағы Тель-Авив университетінің достары қауымдастығының вице-президенті Сәния Арапова.
Қауымдастық тағы да мейкатонды ұйымдастырушы ретінде мүмкіндігі шектеулі жандар қауымдастығы мен қалалық оңалту орталықтарының әкімшілігіне үндеу тастаған.
Олардың арқасында біз әртүрлі аурулардың ағымының ерекшеліктеріне байланысты өмірді жеңілдететін құралдарды жеке нақтылауды қажет ететіндерді таба алдық.
«Барлығы жеті жоба бар. Қатысушылар бір ай бұрын кездесті. Бір ай бұрын мүгедектігі бар жандармен, оларға тапсырма беретін оңалту орталығымен кездескен болатын. Олар қандай идеяларды жүзеге асыруға болатынын анықтау үшін кездескен еді. Олар бір айда ойланып, осы идеяны жүзеге асыру үшін қажетті материалдардың тізімін берді. Ал қазір 72 сағаттан кейін біз дайын жобаларды көріп отырмыз», — дейді Сәния Арапова.
Ұсынылған жобалардың ішінде ерекшелері де болды. Сәтбаев университетінің студенттер командасы сал ауруына шалдыққан балаларды оңалтуға арналған вертикализатор мен велосипедті қамтитын VertiCycl прототипін ұсынды. Бұл құрал иесі «ДЦП-ның гиперкинетикалық түрі» диагнозы бар жеті жасар Жәмел Қайрат болады.
Тағы бір жаңалық – бұл жолы Алматы НЗМ оқытушылары мен студенттерінің ұжымы жасаған – жүруге арналған фиксациясы бар профилактикалық бинт және церебральды сал ауруына шалдыққан балаларға арналған биомеханикалық сенсорлар болды. Жаңа технологиялар мен заманауи электрониканы қолданудың арқасында өнертабыс жүруді жеңілдетіп қана қоймайды, сонымен қатар қосымша арқылы, мысалы бала аяғын дұрыс баспаса, ата-анасының смартфонына сигнал жібереді.
«Биомедициналық инженерия саласында бұл бірінші тәжірибе және ортопедиялық құрылғының қандай да бір түрін жасаудағы алғашқы тәжірибе болды. Барлығы жаңалық болды. Мұның бәрін зерттеу қызықты болды. Бақытымызға орай, сайтта кәсіби мамандармен байланыс орнатылды, сондықтан бәрі жақсы өтті», — дейді Алматы қаласы НЗМ 11 сынып оқушысы Жәния Әкімбекова.
Сондай-ақ мейкатон финалына ДЦП-мен ауыратын балаларға арналған жетілдірілген итарбаның екі жобасы, церебральды сал ауруы диагнозы қойылған балалардың сөздік қорын көбейтуге арналған және сөздерді есте сақтау проблемаларына көмектесетін WordMentor қосымшасы, онкологиялық науқастар үшін аяқты, қолды ампутациядан құтқаратын 3D сәулелік протезі шыққан.
Барлық жұмыстар қазылар алқасының мүшелері тарапынан жоғары бағаланып, жобаларды қорғау кезінде қойылған сұрақтардың санына қарай үлкен қызығушылық тудырды.
Соған қарамастан, кез келген жарыстағыдай, макеафонда да жеңімпаз болды. Бұл Қазақстан-Британ техникалық университетінің студенттер командасы болды. Студенттер командасы ДЦП және тірек-қозғалыс жүйесінің басқа да ауруларына шалдыққан, тіпті өз бетімен жатып немесе төсектен тұруға қиналатын адамдарға арналған модернизацияланған төсек жобасымен таныстырды.
«Бюджетіміз өте кішкентай еді. Басында төсек жасағымыз келмеді, ақша жетпейді деп ойладық. Басында біз қолданыста бар кереуетті алып, оны тұтқалармен немесе көтергіш жүйесімен жабдықтағымыз келді. Сосын біз ойланып, өзіміз төсек жасап берейік деп шештік», — дейді Қазақ-Британ техникалық университетінің студенті Вадим Гайфуллин.
Оның айтуынша ұжым жасаған арнайы төсек құны жағынан шетелдік әріптестерінен төменірек болып шықты. Сонымен бірге оның құнын әлі де қысқартуға болатынына сенімді.
«Бұл баға қалай шықты? Өйткені біз барлығы бөлшектерге бөлек тапсырыс бердік: қозғалтқышты да, ДСП-ны, жақтауды, тіпті матрасты да тапсырыс бойынша жасадық. Қаласаңыз құнын одан да төмендете аласыз: қажет бөлшектерді көтерме сатып алып, бірден көп данада жасауға болады. «Яғни, өзіміз жасаған сайын бағасы төмен болады. Шетелде жасалған кейбір заттарды алып, осында өзіміз жасаймыз. Басқаларды оқытамыз. Осы тақырыпты насихаттап, барынша таратып жатырмыз. Өйткені біз болашақ технологияның еншісінде деп есептейміз, біздің дамуымыз өзімізде өндірілетін технологиялар болмақ», — деп сенімді Ғайфуллин.
