Оқу-ағарту министрінің 2024 жылғы 27 ақпандағы бұйрығымен бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, рухани білім беретін ұйымдардың білім беру қызметіне қойылатын біліктілік талаптары бекітілді.
Бастауыш білім беру бағдарламаларын жүзеге асыратын мектептерге қойылатын біліктілік талаптары:
Жұмыс оқу жоспарларының үлгілік оқу жоспарларына және Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкестігі;
Тиісті бейіндер бойынша педагогикалық білімі бар жұмыс оқу жоспарының пәндеріне сәйкес мұғалімдердің болуы.
Шағын жинақты мектептерді қоспағанда, штаттық мұғалімдердің үлесі кемінде 90% құрайды.
Мұғалімдердің жалпы санынан негізгі жұмыс орны лицензиат болып табылатын сарапшы-педагогтардың, педагог-зерттеушілердің, магистр-педагогтардың үлесі: шағын жинақты мектептер үшін кемінде 20 %; жалпы білім беретін мектептер үшін 25%-дан кем емес.
Білім беру ұйымы басшысының білімі мен жұмыс өтілінің «Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығының біліктілік талаптарына сәйкестігі.
ҚР Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 19 қаңтардағы бұйрығымен және оқулықтар тізбесімен бекітілген нормаларға сәйкес оқу және көркем әдебиеттің кітапхана қорының болуы.
Болжалды білім алушылар тобына арналған оқу жұмыс жоспарына сәйкес бір оқушыға арналған оқулықтар жиынтығының болуы.
Ғимараттарды (оқу корпустарын) жабдықталған медициналық пункттермен қамтамасыз ету. Медициналық қызметке лицензияның немесе балаларға медициналық қызмет көрсету құқығымен медициналық қызметке лицензиясы бар денсаулық сақтау ұйымымен шарттың болуы.
Ғимараттардың (оқу корпустарының) жабдықталған медициналық пункттермен қамтамасыз етілуі. Медициналық қызметке лицензияның немесе балаларға медициналық қызмет көрсету құқығымен Медициналық қызметке лицензиясы бар денсаулық сақтау ұйымымен шарттың болуы.
Санитарлық ережелерге сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы негізінде ғимараттарда (оқу ғимараттарында) білім алушыларды тамақтандыру объектілерінің болуы. Білім алушыларды тамақпен қамтамасыз ету туралы келісімнің болуы.
№ ҚР ДСМ-76 бұйрығымен бекітілген Санитариялық қағидаларға, сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес келетін оқу үй-жайлары бар білім беру қызметтерінің сапасын қамтамасыз ететін меншікті не шаруашылық жүргізу, жедел басқару немесе сенімгерлік басқару құқығына тиесілі материалдық активтердің болуы немесе қолданылу мерзімі кемінде 10 жыл материалдық активтерді жалға алу, өрт қауіпсіздігі талаптары.
Спорт залының және/немесе спорт объектісінің білім беру ұйымы ғимаратынан 1000 метрден астам қашықтықта, сондай-ақ объектіге санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының көшірмесі болған кезде автомобиль жолдарының, теміржол жолдарының қиылысын қамтитын жерде болуын қоспағанда, спорт залын және/ немесе спорт объектісін жалға алуға рұқсат етіледі.
ҚР Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы бұйрығымен бекітілген нормаларға сәйкес компьютерлік сыныптармен, интернет желісіне қосылған компьютерлермен, оқу кабинеттерімен, спорт залдарымен жарақтандырылуы, аймақта үшінші деңгейдегі домендік атаудың болуы edu.kz; жабдықтар мен жиһаздардың болуы, жеке пайдалануға арналған жабдықталған шкафтардың болуы; сәйкес ауыз су режимін ұйымдастыру санитарлық ережелердің талаптары; интернеттің ең төменгі жылдамдығы бір ауысымдағы білім алушылар санын ескере отырып, әрбір 20 білім алушыға кемінде 20 Мбит/сек-тен 400 білім алушыға дейін плюс 1 Мбит/сек.
Ғимаратта санитарлық тораптардың болуы (дәретханалар, қол жуғыштар).
Білім беру ұйымдары үшін білім беру ұйымының үй-жайларында және іргелес аумақтарында бейнебақылаудың болуы.
Кемінде үш жылда бір рет, кемінде 36 сағат көлемінде тиісті бейіні бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыруды қамтамасыз ету.
Білім беру ұйымдарының басшылары үшін тиісті бейіні бойынша және менеджмент саласында біліктілікті арттыру кемінде үш жылда бір рет жүргізіледі.
Білім беру мониторингі шеңберінде әкімшілік деректер нысандарына сәйкес ағымдағы деректер базалары бар «Ұлттық білім беру деректер базасы» ақпараттық жүйесінің болуы.
Ғимараттарда (оқу ғимараттарында) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға жағдай жасау.
Негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын мектептерге қойылатын біліктілік талаптары:
Жұмыс оқу жоспарларының № 500 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу жоспарларына және негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкестігі.
Тиісті бейіндер бойынша педагогикалық білімі немесе педагогикалық қайта даярлауды аяқтаған кәсіптік білімі бар жұмыс оқу жоспарының пәндеріне сәйкес мұғалімдердің болуы.
Шағын жинақты мектептерді қоспағанда, мұғалімдердің жалпы санынан штаттық мұғалімдердің үлесі кемінде 90% құрайды.
Мұғалімдердің жалпы санынан негізгі жұмыс орны лицензиат болып табылатын сарапшы-педагогтардың, педагог-зерттеушілердің және магистр-педагогтардың үлесі:
шағын жинақты мектептер үшін 25%-дан кем емес;
жалпы білім беретін мектептер, гимназия мектептері, лицей мектептері үшін кемінде 35 %;
лицейлер үшін кемінде 40 %, оның ішінде жаратылыстану-математикалық бағыттағы мұғалімдердің үлесі 30 %-дан кем емес;
гимназиялар үшін кемінде 40%, оның ішінде әлеуметтік-гуманитарлық пән мұғалімдерінің үлесі 30%-дан кем емес;
дарынды тұлғаларға арналған мамандандырылған білім беру ұйымдары үшін кемінде 45%, оның ішінде (болған жағдайда) конкурстардың аудандық және/немесе облыстық кезеңдерінің жеңімпаздарын және/немесе соңғы бес жыл ішінде республикалық конкурстар мен конкурстардың қатысушылары мен жеңімпаздарын дайындаған мұғалімдерге білім беру саласындағы уәкілетті орган. Білім беру ұйымының басшысы мен оқытушыларының № 338 бұйрығының біліктілік талаптарына сәйкестігі.
№ 44 бұйрығымен бекітілген стандарттарға және № 216 бұйрығымен бекітілген оқулықтар тізіміне сәйкес оқу және көркем әдебиеттердің кітапхана қорының болуы.
Болжалды білім алушылар тобына жұмыс оқу жоспарына сәйкес бір студентке оқулықтар жиынтығының болуы.
Ғимараттарды (оқу корпустарын) жабдықталған медициналық пункттермен қамтамасыз ету. Медициналық қызметке лицензияның немесе балаларға медициналық қызмет көрсету құқығымен Медициналық қызметке лицензиясы бар денсаулық сақтау ұйымымен шарттың болуы.
Балаларға медициналық қызмет көрсету құқығымен Медициналық қызметке лицензиясы бар денсаулық сақтау ұйымымен шарт жасалған жағдайда, білім беру ұйымын өндірістік база ретінде көрсете отырып, лицензияға қосымшаның болуы.
Санитарлық ережелерге сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы негізінде ғимараттарда (оқу ғимараттарында) білім алушыларды тамақтандыру объектілерінің болуы. Білім алушыларды тамақпен қамтамасыз ету туралы келісімнің болуы.
Сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы санитариялық қағидаларға, мемлекеттік нормативтерге, өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетін оқу үй-жайларымен білім беру қызметтерінің сапасын қамтамасыз ететін меншікті не шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару немесе сенімгерлік басқару құқығына тиесілі материалдық активтердің болуы немесе қолданылу мерзімі кемінде 10 жыл материалдық активтерді жалға алу. Спорт залының және/немесе спорт объектісінің білім беру ұйымы ғимаратынан 1000 метрден астам қашықтықта, сондай-ақ объектіге санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының көшірмесі болған кезде автомобиль жолдарының, теміржол жолдарының қиылысын қамтитын жерде болуын қоспағанда, спорт залын және/ немесе спорт объектісін жалға алуға рұқсат етіледі.
№ 70 бұйрығымен бекітілген стандарттарға сәйкес компьютерлік сыныптармен, интернет желісіне қосылған компьютерлермен жабдықтау; № 348 және № 385 бұйрықтарына сәйкес оқу пәні кабинеттері, зертханалар, спорт залдары; шағын жинақталған мектептер үшін физика, химия, биология пәндері бойынша оқу-зертханалық құрал-жабдықтардың болуы жеткілікті; edu.kz аймағында үшінші деңгейлі домендік атаудың болуы; жабдықтар мен жиһаздың болуы; санитарлық ережелердің талаптарына сәйкес ішу режимін ұйымдастыру;
400 студентке дейін кемінде 20 Мбит/сек интернет жылдамдығы плюс бір ауысымдағы студенттердің санын ескере отырып, әрбір 20 студентке 1 Мбит/сек.
Ғимаратта санитарлық ережелерге сәйкес келетін санитарлық тораптардың болуы (дәретханалар, қолжуғыштар).
Білім беру ұйымдары үшін білім беру ұйымының үй-жайларында және (немесе) іргелес аумақтарында бейнебақылау қондырғыларының болуы.
Кемінде үш жылда бір рет, кемінде 36 сағат көлемінде тиісті бейіні бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыруды қамтамасыз ету.
Білім беру ұйымдарының басшылары үшін тиісті бейіні бойынша және менеджмент саласында біліктілікті арттыру кемінде үш жылда бір рет жүргізіледі.
Білім беру мониторингі шеңберінде әкімшілік деректер нысандарына сәйкес жаңартылған деректер базалары бар Ұлттық білім беру деректер базасы ақпараттық жүйесінің және Ұлттық білім беру деректер базасы нақты әкімшілік деректеріне сәйкес келетін жаңартылған деректер базалары бар білім беруді басқарудың ақпараттық жүйесінің болуы.
Ғимараттарда (оқу ғимараттарында) ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға жағдай жасау.
Колледждерге (ТжКБ)қойылатын біліктілік талаптары:
№ 348 бұйрығымен бекітілген Техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес білім беру саласындағы уәкілетті органның білім беру бағдарламаларының тізіліміне енгізілген білім беру бағдарламасының болуы.
Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің 221-бабының 2-тармағына сәйкес техникалық және кәсіптік білімнің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына, үлгілік оқу жоспарлары (бар болса), кәсіби стандартына (бар болса) (қазақ және орыс тілдерінде) сәйкестігі
«Педагог» кәсіптік стандартына сәйкес білім беру саласындағы уәкілетті органның білім беру бағдарламаларының тізіліміне енгізілген білім беру бағдарламаларының сәйкестігі, білім беру саласындағы мамандарды даярлау.
Рухани білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары үшін діни қызмет саласындағы уәкілетті органмен келісілген жалпы білім беретін және діни пәндерді қамтитын білім беру бағдарламаларының болуы.
ҚР Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты мәдениет және спорт саласындағы білім беру ұйымдарын, білім беру ұйымдарын қоспағанда, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру мамандықтары мен біліктіліктерінің Сыныптауышында көрсетілген білім беру саласындағы мамандарды даярлау үшін білім беру саласындағы кемінде 5 мамандық бойынша уәкілетті органның лицензиясының және (немесе) лицензиясына қосымшасының болуы жұмыспен қамтуды қамтамасыз ететіндердің — бітірген жылы ішінде білім беру саласындағы мамандық бойынша бітірушілердің кемінде 90% — ы.
Денсаулық сақтау саласындағы мамандарды даярлау үшін Сыныптауышқа сәйкес бітіруші түлектерді бітірген жылы ішінде кемінде 90% Денсаулық сақтау саласындағы мамандық бойынша жұмысқа орналастыруды қамтамасыз ететін білім беру ұйымдарын қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы кемінде 4 мамандық бойынша лицензияның және (немесе) лицензияға қосымшаның болуы.
Жаңадан ашылған білім беру ұйымдарын қоспағанда, колледждер 3 жылда кемінде бір рет дайындалатын мамандықтар бойынша студенттерді қабылдайды.
Дайындалатын мамандық біліктілігі бойынша жұмыс оқу жоспарының пәндеріне және (немесе) модульдеріне сәйкес оқытушылардың болуы, оның ішінде оқытушылар білімінің оқытылатын немесе педагогикалық қайта даярлаудан өткен пәндер және (немесе) модульдер бейініне сәйкестігі білім беру саласындағы заңнамаға сәйкес, сондай-ақ бейіні бойынша соңғы үш жылда ұйымдарда және/немесе өндірісте 36 сағаттан кем емес тағылымдамадан өткен өндірістік оқыту шеберлері.
Лицензиат негізгі жұмыс орны болып табылатын педагогтар мен өндірістік оқыту шеберлерінің үлесі, мамандықтың дайындалатын біліктілігі бойынша педагогтердің жалпы санынан кемінде 70%, оның ішінде медициналық білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары үшін, қолданбалы бакалавриат, магистратура деңгейі бар мейірбикелер қатарындағы педагогтердің үлесі педагогтердің жалпы санынан мамандығы бойынша-кемінде 10%.
Жұмыс біліктілігін дайындау үшін негізгі жұмыс орны лицензиат болып табылатын білім беру ұйымдарының жалпы білім беретін пәндер бойынша оқытушыларының үлесі дайындалып жатқан мамандықтар бойынша жалпы білім беретін пәндер мұғалімдерінің жалпы санының кемінде 50 %-ын құрайды.
Негізгі жұмыс орны лицензиат болып табылатын өнер және мәдениет саласындағы білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары үшін педагог кадрлардың жалпы санының мамандық біліктілігі бойынша дайындалатын педагогтардың үлесі кемінде 50 %-ды құрайды.
Негізгі жұмыс орны лицензиат болып табылатын рухани-ағарту бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары үшін педагогтардың жалпы санының даярланатын мамандық біліктілігі бойынша педагогтардың үлесі кемінде 50 %-ды құрайды.
Сарапшы-оқытушылар, оқытушы-зерттеуші, магистр-оқытушылар және (немесе) магистр дәрежесі, философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор, ғылым докторы, ғылым кандидаты, философия докторы (PhD) ғылыми дәрежесі бар тұлғалардың үлесі , негізгі жұмыс орны лицензиат болып табылатын біліктілік бойынша дайындалған оқытушылар санынан – кемінде 30 %.
Лицензиат негізгі жұмыс орны болып табылатын мамандықтың даярланатын біліктілігі бойынша педагогтер санынан соңғы үш жылда көлемі кемінде 36 сағат болатын ұйымдарда және/немесе өндірісте тағылымдамадан өткен арнайы пәндер педагогтері мен өндірістік оқыту шеберлерінің үлесі – кемінде 10%.
Рухани білім беру бағдарламаларын іске асыратын, жалпы білім беретін пәндер бойынша, жоғары білімі бар, бейіндік пәндер бойынша — бейіні бойынша жоғары білімі бар және/немесе діни салада жалпы жұмыс өтілі бар рухани семинарияны немесе медресені бітірген оқытушылардың үлесі даярланатын мұғалімдердің санынан кемінде бес жыл мамандықтың біліктілігі – кемінде 50%.
Техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес баспа және электрондық басылымдар форматында білім алушылар контингентіне қатысты жұмыс оқу жоспарына сәйкес, оның ішінде оқыту тілдері бойынша, мамандықтың даярланатын біліктіліктері бойынша оқытудың толық кезеңіне оқу және ғылыми әдебиеттердің кітапхана қорының болуы; рухани білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары үшін білім беру бағдарламаларына сәйкес дінтану сараптамасынан өткен оқу әдебиеті қоры.
Медициналық қызметке лицензия негізінде білім алушыларға медициналық көмектің болуы.
Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы негізінде ғимараттарда (оқу ғимараттарында) білім алушыларды тамақтандыру объектілерінің болуы. Білім алушыларды тамақпен қамтамасыз ету туралы келісімнің болуы.
Білім беру қызметтерінің (оқу кабинеттері, шеберханалар, зертханалар, өткізу пункттері, санитарлық тораптар, білім беру ұйымының үй-жайларында және (немесе) іргелес аумақтарында бейнебақылаудың болуы) сапасын қамтамасыз ететін меншікті не шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару немесе сенімгерлік басқару құқығына тиесілі материалдық активтердің, оның ішінде өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетін оқу үй-жайлары.
Білім беру ұйымының орналасқан жері бойынша халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға жіберілген эпидемиялық маңызы объектінің қызметін (пайдалануын) бастау және тоқтату туралы хабарламаның болуы
Студенттердің тұруы үшін жағдай жасау, меншікті немесе шаруашылық жүргізу құқығындағы, жедел басқару немесе сенімгерлік басқару құқығындағы немесе толық оқу мерзіміне жалдау құқығындағы жатақхананың және/немесе тұруды қамтамасыз ететін қонақ үйлерді жалға алу құқығында – мұқтаждар санының кемінде 30%-ы болуы.
Ғимараттарда (оқу ғимараттарында) ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарға (балаларға) жағдай жасау.
Оқу-зертханалық құрал-жабдықтармен және дайындалып жатқан мамандықтар бойынша оқытудың техникалық құралдарымен, сондай-ақ стандартқа сәйкес компьютерлік сыныптармен, Интернет желісіне қосылған компьютерлермен жабдықталған.
Денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдары үшін Денсаулық сақтау кодексінің 220-бабының 3-тармағына сәйкес симуляциялық кабинеттерді (орталықтарды) жабдықтау.
Қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери оқу орындары үшін әскери бөлімдердің және басқа да әскери оқу орындарының оқу-материалдық базасын пайдалану туралы ведомстволық бұйрықтың, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарымен; Әскери кафедралардың оқу-материалдық базасын бірлесіп пайдалану бойынша өзара іс-қимыл туралы меморандумдардың болуы.
Кемінде үш жылда бір рет, кемінде 36 сағат көлемінде тиісті бейіні бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыруды қамтамасыз ету.
Білім беру ұйымдарының басшылары үшін кемінде үш жылда бір рет менеджмент саласындағы біліктілікті арттыру қажет.
№ 570 бұйрығымен бекітілген білім беру мониторингі шеңберінде әкімшілік деректер нысандарына сәйкес жаңартылған деректер базалары бар білім беруді басқарудың білім беруді басқарудың ақпараттық жүйесінің болуы және нақты деректердің білім беру деректеріне сәйкестігі. edu.kz аймағында үшінші деңгейлі домендік атаудың болуы.
Оқытудың толық кезеңін қамтитын дайындалып жатқан мамандықтың біліктілігіне сәйкес практика базасы ретінде белгіленген ұйымдармен азаматтық заңнамаға сәйкес келісім-шарттардың болуы.
Білім беру ұйымдары бітірушілерінің мамандығы бойынша жұмысқа орналасуы және жұмысқа орналасуы туралы мәліметтер, бұл ретте оқу орнын бітірген жылы мамандығы бойынша бітірушілердің жалпы санындағы жұмысқа орналастырылған және жұмысқа орналасқандардың үлесі кемінде 75% құрайды.
Рухани білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына қойылатын біліктілік талаптары:
Жалпы білім беретін және діни пәндер бойынша білім беру бағдарламаларының болуы.
Оқытушылардың болуы: жалпы білім беретін пәндер бойынша – жоғары білімі бар; негізгі пәндер бойынша – жоғары теологиялық білім және/немесе діни қызметтегі жалпы жұмыс өтілі бес жылдан кем емес теологиялық семинария немесе медресе түлектері.
Білім беру бағдарламаларына сәйкес дінтану сараптамасынан өткен оқу әдебиеті қорының болуы.
Медициналық қызметке лицензия негізінде студенттерге медициналық көмектің болуы.
Санитариялық ережелерге сәйкес уәкілетті органның санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы негізінде ғимараттарда (оқу ғимараттарында) білім алушыларды тамақтандыру орындарының болуы. Білім алушыларды тамақпен қамтамасыз ету туралы келісімнің болуы.
Білім беру қызметтерінің сапасын қамтамасыз ететін меншікті не шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығына тиесілі материалдық активтердің болуы.
Интернет желісіне қосылған компьютерлік сыныптармен жарақтандыру. Аймақта үшінші деңгейлі домендік атаудың болуы edu.kz.
Мәлімделген діни білім беру бағдарламалары бойынша діни қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның сараптамалық қорытындысының болуы.
Бұйрық 2024 жылғы 4 мамырда күшіне енеді.
