Азиз Заиров: «Мен ерекше қажеттіліктері бар адамдардың өмірі туралы баяндайтын әлеуметтік фильмдер түсіремін»
2024 жылдың 3 қыркүйегінде 56 жасында танымал қазақстандық продюсер әрі режиссер Азиз Заиров қайтыс болды.
Азиз Заиров – режиссер, продюсер, сценарист, қоюшы режиссер, қоғам қайраткері, «100 жаңа тұлға» жобасының жеңімпазы.
Азиз Зайыровтың артында мол шығармашылық мұра қалды, оның өмірбаяны таңғаларлық! 2 топ мүгедектігі болғандықтан, ол үнемі мүмкіндігі шектеулі балалар мен ересектерге көмектесіп, оларды өз фильмдеріне түсірді.
«Ерекше қажеттіліктері бар балалар оңалту орталықтарында көмек алады, бірақ бұл әлі қоғам емес. Содан кейін олар үйлеріне оралады және уақытының көп бөлігін қоғамнан тыс өткізеді. Бірақ оларды түсірілімге шақырсақ, онда бір жарым-екі ай бойы кәсіби түсірілім тобының жұмысшылары арасында болады. Олар үшін бұл жаңа өмір, олар шығармашылық әрекет арқылы жаңа өмірді көреді. Жігіттер нағыз кино түсірушілер ортасында болғандарына риза. Бізде кәсіби түсірілім тобы үшін шартты көлемдегі жалақы болды. Біздің ерекше қажеттіліктері бар актерлеріміз фильмдерде үлкен ықыласпен ойнады.
Біздің бала актерлер өздерін қоғамның бір бөлігі ретінде, қажет екендіктерін сезінді. Бұл олар үшін нағыз сезімдердің шыңы болды. Бұл нағыз инклюзивті қоғам», – деді режиссер сұхбаттарының бірінде.
Режиссер қазақстандық киноны әлемдік деңгейде лайықты ұсынды
Азиз Заировтың шығармашылық өмірбаяны:
• «ӨНЕР КЕДЕЙЛІККЕ ҚАРСЫ» кинофестивалінің дипломанты. «ТАБЫС – ОЛ МЕН!» номинациясы.
• «Бастау» және «Шәкен жұлдыздары» кинофестивалінің қатысушысы.
• «АУЫРУҒА ҚАРСЫ КИНО» — «CINEMA AGAINST PAIN»
«ҮЗДІК РЕЖИССЕРЛІК ДЕБЮТ» Гран-при иегері. Жүлдені әлемдік кинематографтың аты аңызға айналған Ален Делон табыс етті.
• Халықаралық кинофестивальдердің қатысушысы және жеңімпазы
• «To be or not to be?» фильмі. Халықаралық Еуропа кинофестивалінің жүлдесі / Испания Марбелла
• 2015 SUPERFEST International Disability Film Festival 2015/ — «To be or not to be» фильмі EXCELLENCE AWARD-ты жеңіп алды. Сан-Франциско. АҚШ.
• «To be or not to be?» фильмі. OPEN CENTRAL ASIA халықаралық өнер фестивалінің жеңімпазы. LONDON.UK
• Уфа, Башқұртстан, «Күміс Ақбузат» халықаралық кинофестивалі. «Қыз бен теңіз» фильмі 2 арнайы марапатқа ие болды.
• «Қыз бен теңіз» фильмі. Asianfilmfestival (Испания) ресми Панорама бөліміндегі үздік фильм үшін сыйлық.
• «Қыз бен теңіз» фильмі. Ромфорд кинофестивалі (Ұлыбритания) аясындағы Еуразиялық шығармашылық гильдия кинофестивалінде үздік әйел рөлі үшін жүлде алды.
• Канн халықаралық кинофестивалінің жеңімпаздары марапаты – 2020 жылдың қарашасы SilkRoadFilmAwards – Канн. «Қыз бен теңіз» фильмі. «Үздік әлеуметтік фильм» номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.
• 7-ші Канн өнер сыйлығы, «Анашым, мен тірімін!» фильмі. жоғары марапат – Silk Roud елдерінің Гран-при иегері болды.
• «Анашым, мен тірімін!» — Будда кинофестивалінің Гран-приі. (Тува. Қызыл).
• «Радуга» кинофестивалі, Лондон (Англия) – «Ана, мен тірімін!» фильмі «Адамзатқа арналған үздік фильм!» номинациясы бойынша жүлдені жеңіп алды.
• «ГУМАНИЗМ ҮШІН» – Ұлттық «Тұлпар» киносыйлығы – қайтыс болғаннан кейін марапатталды.
Азиз Заиров Еуразиялық шығармашылық гильдиясының мүшесі, «Асау-Ат» қоғамдық қорының тең құрылтайшысы, белсенді волонтер, қатерлі ісікке шалдыққан балалар мен ересектерге қолдау мен көмек көрсететін «Амила» қорының қамқоршылық кеңесінің мүшесі және Азияның Шығармашылық Богемия қоғамдастығының қатысушысы болған».
Әлеуметтік киноны түсіру, мүгедектігі бар азаматтар туралы стереотиптерді жою және инклюзивті қоғамды дамыту үшін көзі тірісінде берген сұхбаттарының бірінде режиссер өзінің өмірдегі басты міндетімен бөлісті:
«Мен түрлі дертке шалдыққандарға, балалар үйінің түлектеріне өмірден өз жолын табуға көмектескім келеді. Бұл мен үшін өте маңызды, мен өмірдің мәнін осы жерден көремін. Мен өзімнің екінші топтағы мүгедектігім бар, балалар үйінде өстім, өмірде өзімнің қиын жолымды бастан өткердім, өз біліміммен адамдарға бірдеңені үйрете алмаймын, бірақ олармен өз тәжірибеммен бөлісемін – дейді режиссер.
«Біз түсіретін әлеуметтік фильмдер балалардың қоғамда әлеуметтенуіне, оның толыққанды мүшесі болуына көмектесуге бағытталған: олар да жұмыс істеуі, отбасын құруы, адам сияқты өмір сүруі керек. Оның үстіне, олар нағыз шығармашылықпен айналысады. Осының арқасында олардың өзін-өзі бағалауы артып, өздерін бұрынғыдан да құрметтей бастайды. Егер бұрын бұл балалар адамдардан қорқатын болса, түсірілімнен кейін олар қоғамда өздерін әлдеқайда сенімді сезінеді. Ал қоғам өз кезегінде мұндай жігіттерді қабылдауды үйренуі керек, біз қарапайым адамдар мен мүгедектігі бар азаматтар арасындағы шекараны өшіруіміз керек; Өйткені, мүмкіндігі шектеулі балалар өте осал, олардың мінез-құлқы, әлемге деген көзқарасы ерекше, қоғамда көпшілік оларды түсінгісі келмейді, олармен байланысын үзеді, қорқады, ұрысады, бұл қалыпты жағдай емес. Шындығында, денсаулығында әртүрлі шектеулер бар балалар өте ашық, жарқын, олардың өнерге деген әлеуеті зор, шығармашылыққа құштар. Олар өте дарынды. Мен үшін бұл өмірдегі өте қызық әрі маңызды міндет, осыны жаным қалайды».
Режиссер Әзиз Заиров қайтыс болғаннан кейін кинематография саласындағы «Тұлпар» ұлттық сыйлығының «Адамгершілігі үшін» арнайы сыйлығының иегері атанды. Режиссердің барлық фильмдері әлемге гуманистік жолдау болды.
