Тараздық мектеп оқушылары мүгедектігі бар жандарға арбаны, ұялы телефонды, компьютерді, тіпті кондиционерді өз тілімен басқаруға мүмкіндік беретін протез жасап шығарды.
Құрылғыны 12-сынып оқушылары Қанат Тәжіхан мен Барысхан Қалдыбай екі жыл жасаған. Жас өнертапқыштар мүмкіндігі шектеулі жандарға қолдау көрсету мақсатында көптеген жобаларды зерттеген.
Бүгінде Қазақстанда 700 мың мүмкіндігі шектеулі жан тұрады, оның 12 пайызы ғана оқып, 708-і жұмыс істейді. Оның себебі – цифрлық технологиялардың қолжетімсіздігі.
Оқушылар сал ауруына шалдыққан жандардың тіл сезімталдығын жоғалтпайтынын анықтап, құрылғы жасап шығарды. Ол құрылғы тіс протезі жақ сүйегіне енгізіледі. Ол арнайы сенсорлармен және гироскоппен жабдықталған. Олардың көмегімен құрылғы тілді ғана емес, басын да басқаруға мүмкіндік береді. Мысалы, мүгедектік арбасын оңға бұру үшін адамға тек басын қажетті бағытқа еңкейту қажет. Мектеп оқушылары құрылғыға авторлық құқықты алған және болашақта оны дамыту үшін демеуші табуды жоспарлап отыр.
Қанат Тәжіхан, Назарбаев Зияткерлік мектебінің оқушысы:
– Жобаның жаңашылдығы – мүмкіндігі шектеулі жандардың кез келгенін ескеруге тырысуымызда. Егер адам тілін пайдалана алмаса, біз тек Head tracking яғни басын жылжыту арқылы бақылау жасаймыз. Егер тіл жұмыс істемесе де, бұлшықеттер ғана жұмыс істесе, онда біз бұлшықеттерден деректерді оқимыз.
Барысхан Қалдыбай, Назарбаев Зияткерлік мектебінің оқушысы:
— Бұл виртуалды пернетақтаны ашу арқылы еркін бағдарламалауға мүмкіндік береді. Бізде әмбебап құрылғы болғандықтан жас шектеуі жоқ. Біз оны кәріге де, жастарға да пайдалана аламыз. Өлшем бойынша шектеулер болуы мүмкін, бірақ айтарлықтай мәселе емес. Құрылғыны әр пайдаланушыға бейімдеуге болады.