Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі 2025 жылы Қазақстанда бірқатар төлемдер мен жәрдемақылар қалай өзгеретінін айтты.
Еңбек министрлігі хабарлағандай, 2025 жылдың басынан бастап балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылардың барлық көлемі 6,5 пайызға өседі.
Әлеуметтік кодекске сәйкес балалы отбасыларға республикалық бюджеттен мынадай жәрдемақылар тағайындалады:
1) бала тууына байланысты біржолғы мемлекеттік жәрдемақы, оның мөлшері:
1, 2, 3 бала туғанда – 149 416 теңге (38 АЕК);
4 және одан да көп бала туғанда – 247 716 теңге (63 АЕК).
2) бала бір жарым жасқа толған кезде оның күтіміне байланысты ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы (жұмыс істемейтін әйелдерге):
бірінші балаға – 22 649 теңге (5,76 АЕК);
екінші балаға – 26 777 теңге (6,81 АЕК);
үшінші балаға – 30 867 теңге (7,85 АЕК);
төртінші және одан да көп балаға – 34 995 теңге (8,90 АЕК).
3) бірге тұратын төрт және одан да көп кәмелетке толмаған балалары бар көп балалы отбасыларға, оның ішінде жалпы орта, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білім алатын балалары 18 жасқа толған соң төленетін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы. Жәрдемақы мөлшері отбасындағы балалардың санына байланысты белгіленеді:
4 балалы отбасыларға – 63 030 теңге (16,03 АЕК);
5 балалы отбасылар – 78 798 теңге (20,04 АЕК);
6 балалы отбасыларға – 94 565 теңге (24,05 АЕК);
7 балалы отбасыларға – 110 332 теңге (28,06 АЕК);
8 және одан да көп баласы бар отбасыларға – әр балаға 15 728 теңге (4 АЕК).
4) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен марапатталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, 1 және 2-дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен марапатталған көп балалы аналарға ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы:
«Алтын алқа» алқасымен марапатталғандарға немесе бұрын «Батыр ана» атағын алғандарға және 1 және 2-дәрежелі «Ана даңқы» орденімен марапатталғандарға – 29 097 теңге (7,4 АЕК);
«Күміс алқа» алқасымен марапатталғандарға – 25 165 теңге (6,4 АЕК).
5) мүгедектігі бар баланы 18 жасқа толғанға дейін тәрбиелеп отырған анаға немесе әкеге, асырап алушыға, қорғаншыға тағайындалатын және төленетін мемлекеттік жәрдемақы 74 428 теңге (ең төмен күнкөріс деңгейінің 1,61).
2025 жылы республикалық бюджеттен жоғарыда аталған жеңілдіктермен қатар мыналар да ұлғайтылады:
1) Жасына және еңбек сіңірген жылдарына байланысты зейнетақы төлемдері (ынтымақты зейнетақы) — инфляциядан 2 пайызға озып, 8,5 пайызға (6,5+2).
Еңбек министрлігі атап өткендей, ынтымақты зейнетақылардың мөлшерін қолайлы деңгейде ұстап тұру үшін олардың мөлшері жыл сайын инфляция деңгейінен екі пайызға жоғары индекстеледі. Нәтижесінде зейнетақы мөлшері:
ең төменгі мөлшері – 62 771 теңге;
максималды мөлшері – 162 195 теңге.
2) базалық зейнетақы төлемі – 6,5 пайызға (еңбек өтіліне байланысты ол ең төмен күнкөріс деңгейінің 70-тен 110 пайызына дейін болады)
ең төменгі – 32 360 теңге (айлық минимумның 70 пайызы);
ең жоғары – 50 851 теңге (айлық минимумның 110 пайызы).
Базалық және бірлескен төлемдерді ескере отырып, зейнетақы жалпы:
зейнетақының ең төменгі деңгейі – 95 131 теңге;
зейнетақының ең жоғары деңгейі – 213 046 теңге;
3) №1 және №2 тізімдер бойынша мемлекеттік арнаулы жәрдемақы (жерасты және ашық тау — кен жұмыстарында, еңбек жағдайлары аса зиянды және аса ауыр жұмыстарда немесе еңбек жағдайлары зиянды және ауыр жұмыстарда жұмыс істеген адамдар үшін) — 6,5 пайызға. Төлем сомасы келесідей болады:
№ 1 Тізім бойынша-37 040 теңге (9,42 АЕК);
№ 2 Тізім бойынша-32 951 теңге (8,38 АЕК).
4) Жерлеуге арналған жәрдемақы – 6,5 пайызға. Жәрдемақы мөлшері келесідей болады:
Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектігі бар жандарға – 142 912 теңге (36,6 АЕК);
зейнеткерлер, мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларды (мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша) және №1 және №2 тізімдер бойынша мемлекеттік арнаулы жәрдемақы алушылар – 137 620 теңге (35 АЕК).
5) арнаулы кәсiптiк мемлекеттiк жәрдемақы (зиянды еңбек жағдайларында жұмыс iстейтiн қызметкерлерге 55 жастан бастап зейнеткерлік жасқа дейiн) – 6,5 пайызға.
Жәрдемақы мөлшері 92 456 теңгені (2 ең төменгі күнкөріс деңгейі) құрайды.
6) I топтағы мүгедектігі бар жанға күтім жасайтын адамға берілетін мемлекеттік жәрдемақы – 6,5 пайызға. Жәрдемақы мөлшері 74 428 теңгені (1,61 ең төменгі күнкөріс деңгейі) құрайды.
7) Арнаулы мемлекеттік жәрдемақылардың мөлшері де 6,5 пайызға артады және:
ҰОС мүгедектігі бар адамдарға – 62 912 теңге (16 АЕК);
ҰОС қатысушыларына – 62 912 теңге (16 АЕК);
ҰОС мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамдарға — 29 687 теңге (7,55 АЕК);
ҰОС қатысушыларына теңестірілген тұлғаларға – 24 340 теңге (6,19 АЕК);
ҰОС – да қаза тапқан жауынгерлердің әйелдеріне-17 616 теңге (4,48 АЕК);
ҰОС мүгедектігі бар қайтыс болған адамдардың әйелдеріне (күйеулеріне) – 10 066 теңге (2,56 АЕК);
Социалистік Еңбек, Кеңес Одағының Батырларына, ҰОС қатысушылары арасынан шыққан Социалистік Еңбек батырларына, Кеңес Одағының Батырларына, «Қазақстанның Ғарышкер-Ұшқышы» – 545 094 теңге (138,63 АЕК);
«Халық Қақарманы», «Қазақстанның Еңбек Ері» атақтарымен марапатталған адамдарға – 545 094 теңге (138,63 АЕК);
қаза тапқан (қайтыс болған, хабар-ошарсыз кеткен) әскери қызметшілердің отбасыларына — 18 048 теңге (4,59 АЕК);
ҰОС жылдарындағы тыл еңбеккерлері (38 963 адам) – 8 376 теңге (2,13 АЕК);
Чернобыль атом электр станциясындағы апатты жоюға қатысушыларға – 18 874 теңге (4,80 АЕК);
I және II топтағы мүгедектігі бар жандарға – 6 724 теңге (1,71 АЕК);
III топтағы мүгедектігі бар жандарға – 2 910 теңге (0,74 АЕК);
7 жасқа дейінгі мүгедектігі бар балаларға – 4 326 теңге (1,10 АЕК);
мүгедектігі бар жандар немесе зейнеткерлер болып табылатын саяси қуғын-сүргін құрбандарына – 4 837 теңге (1,23 АЕК);
ерекше сіңірген еңбегі үшін зейнетақы тағайындалған адамдарға (139 адам) – 4 837 теңге (1,23 АЕК);
басқа мемлекеттердің аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлеріне, оның ішінде: Ауғанстанда – 24 340 теңге (6,19 АЕК); тәжік-ауған секторында, Ирактағы бітімгершілік күштері, Таулы Қарабақта – 18 874 теңге (4,80 АЕК).
Валюта бағамы Қазақстандағы төлем көлеміне әсер ете ме?
Қазақстанда республикалық бюджет жыл сайын әлеуметтік-экономикалық даму болжамын ескере отырып, жоспарлы кезеңге әзірленеді.
Әлеуметтік кодекске сәйкес, республикалық бюджеттен берілетін базалық зейнетақы төлемінің және барлық жәрдемақылардың мөлшері республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген АЕК пен ең төмен күнкөріс деңгейінің еселенген мөлшерімен айқындалады.
«2025 жылы инфляция деңгейі 2024 жылмен салыстырғанда 6,5 пайызды құрайды. Осыған байланысты 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы заң жобасында 2025 жылға арналған әлеуметтік төлемдер көлемін есептеу үшін әлеуметтік сектор көрсеткіштерінің мөлшері белгіленген: АЕК – 3 932 теңге; PM – 46 228 теңге. Жоғарыда айтылғандардың негізінде валюта бағамы әлеуметтік төлемдер көлеміне әсер етпейді», — деп хабарлады Еңбек министрлігі.
