Қазақстанда I топтағы мүгедектігі бар адамға күтім жасайтын адамдар үшін жаңа жәрдемақы енгізілді. Бұрын ұқсас жәрдемақы болған, бірақ ол алынып тасталды.
ҚР кейбір заңнамалық актілеріне азаматтардың жекелеген санаттарын әлеуметтік қорғауға қатысты өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы шешім қабылданды. Атап айтқанда, біз енгізілген өзгерістердің арқасында мүгедектігі бар қазақстандық балаларға арналған жәрдемақылар ұлғайтылғанын айттық.
Толықтырулардың арасында I топтағы мүгедектігі бар адамдарға күтім жасайтын адамдар үшін жаңа жәрдемақы енгізу болды.
«Қазақстан Республикасындағы арнаулы мемлекеттік жәрдемақы туралы» толықтырылған Заңға сәйкес, мүмкіндігі шектеулі қамқорлыққа алынғандарға күтімді жүзеге асыратын алушыға 1,4 ең төмен күнкөріс деңгейі тағайындалады. Қазіргі уақытта ақшалай баламада бұл 48 022,8 теңге. 2022 жылдың қаңтарынан бастап бұл төлем ең төменгі күнкөріс деңгейінің ұлғаюына байланысты 5% — ға өсуі тиіс. Нәтижесінде оның мөлшері 50 425,2 теңгені құрайды. Заңнамаға енгізілген өзгерістерге дейін бала кезінен бірінші топтағы мүгедектігі бар адамды күту бойынша жәрдемақы болған, оны жүзеге асыру ережелері «балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы» ҚР Заңымен реттелген. Оның мөлшері 1,4 күнкөріс минимумын құрады, сондықтан мұндай төлемді алған адамдар үшін ештеңе өзгермеуі керек.
Жәрдемақы алу үшін қандай құжаттар қажет
Айта кетейік, I топтағы мүгедектігі бар адамның күтімі бойынша жәрдемақыға үміткер оның туысы болмауы мүмкін. ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі баспасөз орталығының хабарламасына сәйкес, алушы оны тағайындау үшін «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының бөлімшесіне, яғни тұрғылықты жері бойынша ХҚО-ға өтінішпен барып, оған мынадай құжаттарды қоса бере алады: жеке басты куәландыратын құжат — бұл жеке куәлік, қандас куәлігі, азаматтығы жоқ адамның куәлігі, шетелдіктің тұруға ықтиярхаты не цифрлық құжаттар сервисінен алынған электрондық құжат.;
I топтағы мүгедектігі бар адамға осындай факт болған жағдайда қамқоршылық немесе қорғаншылық белгілеуді растайтын құжат;
күтім жүзеге асырылатын адамның мүгедектігі туралы анықтама; банк шотының нөмірі туралы мәліметтерді растайтын құжат;
психикалық денсаулық орталығында есепте тұру фактісінің жоқтығы туралы анықтама.
Айта кетейік, отбасында I топтағы мүгедектігі бар екі және одан да көп адам тұрған жағдайда, күтімді жүзеге асыратын адамға жәрдемақы олардың әрқайсысы үшін төленеді. Яғни, төлем екі немесе одан да көп есе артуы мүмкін. Егер, керісінше, бірнеше адам мүгедектігі бар бір адамға қамқорлық жасаса, онда жәрдемақы олардың біреуіне тағайындалады. Бұл ретте бірінші топтағы мүгедектігі бар адам және оған күтімді жүзеге асыратын адам бір елді мекенде тұруға тиіс.
Жәрдемақы тағайындалмаған немесе тоқтатылған кезде
I топтағы мүгедектігі бар адамға күтім жасау жөніндегі жәрдемақы кәмелетке толмағандарға, әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі адамдарға, сондай-ақ психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымда есепте тұрған адамдарға тағайындалмайды. Сондай-ақ, егер бірінші топтағы мүгедектігі бар адам толық мемлекеттік қамсыздандыруда болса, бұл төлем ешкімге берілмейді. Осы жәрдемақыны төлеуді тоқтату үшін негіздер:
I топтағы мүгедектігі бар адамның немесе оған күтімді жүзеге асыратын адамның тиісті өтініші;
I топтағы мүгедектігі бар немесе оған күтім жасайтын адамның қайтыс болуы;
бір немесе басқа тұрақты тұрғылықты жерге басқа елді мекенге немесе Қазақстаннан тыс жерлерге кету;
мүмкіндігі шектеулі азаматтың мүгедектік тобының өзгеруі;
сондай-ақ жәрдемақы тағайындалмауы керек жоғарыда аталған жағдайларды анықтау.
Дәл осындай мөлшердегі жәрдемақы мүгедектігі бар баланы тәрбиелеп отырған ата-аналарға, оған берілген топқа қарамастан төленетінін атап өткен жөн.
