Түркістан облысының Сайрам ауданында мүмкіндігі шектеулі екінші топтағы мүгедектігі бар жан Әлімжан Құралов мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған такси қызметін құрды. Бұл жоба аясында бір автомашина бір мезгілде мүгедектігі бар бес адамды тасымалдай алады, алғаш рет Ақсукент ауылында іске асырылуда.
Әлімжан Құралов 10 жыл бұрын бір ұйымда жүргізуші-механик болып жұмыс істеп, өндірістік жарақат алған. 43 жасында ол қозғалу қабілетін жоғалтты. Оңалту орталығында жүргенде бір күні басқа пациенттермен бірге сапарға шығуды ұйғарды. Бірақ, такси жүргізушісі арбамен жүруден бас тартты. А.Құралов сәл қозғалу қабілетіне ие болғаннан кейін, ол мүгедектігі бар адамдарға арналған такси қызметін құру туралы ойлады.
«Біз көшеде такси тоқтаттық, жүргізуші ал арбамен жүретін адамдарды алмайтының айтты. Олар басқа такси шақырды, келесі жүргізуші де алып кетуден бас тартты. Барлығы мүгедектігі бар адамдарды арнайы таксилер алып жүруі керек дейді. Біз, үшеуміз де, сол кезде ренжідік, өйткені бізде ақша болды, бірақ біз қажетті жерге жете алмадық. Дені сау адамдар кез – келген көлікпен жүреді, қалаған жеріне жете алады», — дейді Әлімжан Құралов.
Бұл мәселені шешу үшін Әлімжан Құралов 2019 жылы «Атамекен» бағдарламасын оқып, инватакси қызметін құру бойынша бизнес-жоспар әзірледі. Ол мүгедектігі бар адамдарға ыңғайлы болу үшін Ресейдің алты орындық минивэнін бейімдеуге және такси қызметін көрсетуге шешім қабылдады. Қаржылай көмек алу үшін аудан әкімдігіне жүгінді, бірақ онда 250 мың теңге ғана бөлінді. Содан кейін А.Құралов өзінің жеңіл көлігін сатты, ал әйелі несие алды. Ақша жетпегендіктен, «Атамекен» грантына өтініш бердік. Өтініш қанағаттандырылмады. Айта кетейік, Сайрам ауданында 9 мың мүгедектігі бар адам тұрады. Арнайы такси қызметін тек 30 адам пайдаланады. Барлық көлік жетіспейді. Ия, және олар бұл таксилерді тек емханаға, ХҚКО-ға және басқа да орындарға апарады. Сағат 17:00-ден кейін бұл қызметтер көрсетілмейді. Мүгедектігі бар адамдар мұндай таксиге баруға немесе демалуға бара алмайды.
А.Құраловтың айтуынша, мүмкіндігі шектеулі жандар көптеген кедергілермен кездеседі. Бұл ретте, заң бойынша мүгедектігі бар адамдарға бейімдеу үшін сегіз орындық жолаушылар автомобиліне пандус орнатуға рұқсат берілмейді. Өйткені бұл автомашинасы жоқ сынау, оның тіркеді. Арнайы сертификат, рұқсат құжаты қажет болды. Осыдан кейін А.Құралов бастапқы жобаға өзгерістер енгізді.
«Мен сияқты көптеген ерлер мен әйелдер жұмыс істеп, өз бизнестерін ашқысы келеді. Олар қоғам мүшелері болғысы келеді. Бірақ олар үшін құжаттарды рәсімдеу, анықтама алу үшін көлік жоқ. Бұл үлкен қиындықтар туғызады. Мен бизнес-жобамды өзгертіп, қайтадан грантқа өтінім бердім. Нәтижесінде 4 млн теңге алдым. Бірақ, ресейлік автомобиль зауытының өкілдері мұндай көліктің құны 5 млн теңге, ал мүгедектігі бар адамдар үшін қайта жабдықтау 8,5 млн теңгені құрайтынын хабарлады. Біз өзіміз машинаны қайта жабдықтау жоспарын жасап, оларға жібердік», — деді А.Құралов.
Кәсіпкер жетіспейтін соманы демеушілер – кәсіпкерлерден және жанашыр азаматтардан жинады. Нижний Новгородтағы автомобиль зауытына тапсырыс берілді, сол жерден А.Кураловтың өзі жаңа көлікті айдап әкетті. Кәдеге жарату алымын 1 млн теңге мөлшерінде Мәжілістің бұрынғы депутаты Айгүл Соловьева төледі.
«Көлікті айдап келе жатқанда, жеке кәсіпкер ретінде тіркеліп, жұмыс істей бастады. Қоғамдық белсенділердің бірімен бірге екі ай жұмыс істеп келеміз. Әлеуметтік желілерде ақпарат таратты, соның арқасында көптеген клиенттер хабарласа бастады. Мүмкіндігі шектеулі адамдар бір күн бұрын тапсырыс береді. Олар үшін бағалар қол жетімді. Күн сайын 5-6 мың теңге табады. Менде әдеттегі таксиге қарағанда арзанырақ. Енді мен көлікті тек мүгедектігі бар жандар арбасына ғана емес, сонымен қатар мүгедектігі бар адамдарға да жабдықтауды жоспарлап отырмын. Мысалы, аудан орталығының әртүрлі мекемелерінде пандустар жоқ. Неліктен олар жоқ деп сұрағанда, олар бізге қажет емес деп жауап береді, мұндай адамдар оларға тіпті келмейді.
Мүмкін, мүгедектігі бар адамдар келуі үшін оларға арнайы көліктер қажет. Менің басты мақсатым: мүмкіндігі шектеулі жандардың жол жиегінде қалмауы керектігін, дені сау адамдар сияқты оларға қол жетімді екенін дәлелдеу. Мен мүгедектігі бар адамдар өз бизнестерін ашып, ақша табу үшін бір жәрдемақыға өмір сүрмеуін армандаймын. Себебі олардың мұндай істерге мүмкіндіктері жеткілікті», — дейді жоба авторы.
Әлімжан Құралов мұндай инватакси барлық аудандар мен қалаларда болуы тиіс деп есептейді. Егер олардың саны көп болса, мүгедектігі бар адамдарға өмірге бейімделу оңайырақ болады. Ал қазір Құралов жүргізуші және диспетчерлік қызметті ұйымдастыруға ниетті. Аудан әкімдігі бұл жұмысқа көмектесуге ниетті және Әлімжан Құраловтың бизнес-жоспарын қарастыруды жоспарлап отыр.
