Қаражаттың жетіспеушілігінен азаматтар арзан зиянды тағамдарды жеуге мәжбүр.
«Денсаулық» адам денсаулығы үшін инфекциялық емес аурулардың қауіп факторларының зиянын төмендету жөніндегі ұлттық қауымдастықтың зерттеуінің деректері бойынша артық салмақ 18-25 жастағы жас тобында 22% — да және 50 жастан асқан адамдардың 62-64% — ында байқалады.
Сондай-ақ, 50 жастан асқан азаматтар жүрек ауруы, инсульт, қатерлі ісік, қант диабеті және өкпенің созылмалы ауруы сияқты жұқпалы емес аурулардан зардап шегеді.
Зерттеу №5 Қалалық емхана базасында жүргізілді, оған Алмалы, Жетісу және Түрксіб аудандарының 57 мыңнан астам тұрғыны тіркелген.
«Айта кету керек, респонденттердің көпшілігінің орташа айлық табысы айына 200 мың теңгеден аспайды. Олардың көпшілігінің азық-түлік сатып алу шығыстары айына 100 мың теңгеге дейін құрайды. Осылайша, респонденттердің көпшілігі ай сайынғы табысының 50% – на дейін азық-түлікке жұмсайды, бұл респонденттердің көпшілігінің өмір сүру деңгейінің төмендігін көрсетеді», — деді қауымдастық.
Зерттеу 50 күн ішінде жүргізілді, 1000-нан астам сауалнама жиналды. Сауалнама нәтижелері бойынша теңгерімсіз тамақтану және тез көмірсулардың – макарон, күріш, картоптың шамадан тыс тұтынылуы дене салмағының артуының басты себептерінің бірі болып табылады деген болжамды тағы бір рет растауға болады. Фастфуд, тәтті тоқаштар, кондитерлік өнімдер, тәтті газдалған сусындар мен шырындар негізінен жастар (18-25 жас) жақсы көреді, жастың өсуіне қарай тұтыну айтарлықтай төмендейді.
Барлық жас топтарында тәтті шай мен кофені көп тұтыну байқалады-алматылықтардың 90%-ы орта есеппен күніне 2,5 кесе ішеді. Шай және кофемен бірге күніне бір адамға шамамен 20 грамм қант жұмсалады.
«Қанттың бұл мөлшері барлық жас топтарында қанттың күнделікті тұтынылуының 40% — ын қамтамасыз етеді. Қантты шай және кофемен тұтыну сусындар мен шырындардың құрамындағы қантты тұтынумен салыстырғанда әлдеқайда маңызды. Қазақстанда шай ішудің дәстүрлі мәдениетімен байланысты алаңдатарлық жағдай қалыптасуда, елде шай тәтті: қантпен немесе кондитерлік өнімдермен ішіледі», – деп атап өтті «Денсаулық» қауымдастығының басшысы Бақыт Түменова.
Медицина ғылымдарының докторы Шәміл Тәжібаевтың айтуынша, тұрғындардың дұрыс тамақтанбауының себебі-хабардарлықтың жеткіліксіздігі және көбінесе материалдық құралдардың жетіспеушілігі.
«Жылдам көмірсулар, негізінен, негізгі диетаның салыстырмалы түрде арзан бөлігі болып табылады. Отбасының табысы неғұрлым төмен болса, тез көмірсулар қабылдау қаупі соғұрлым жоғары болады. Мұнда, әрине, жылдам көмірсулардың шамадан тыс тұтынылуының зияны туралы халықтың білім деңгейі мен хабардарлығы маңызды рөл атқарады. Яғни, білім деңгейі, тамақтану мәдениеті неғұрлым жоғары болса, тез көмірсулардың теріс әсер ету қаупі соғұрлым төмен болады. Егер отбасының материалдық қиындықтары болмаса, пайдалы өнім сатып алуға таңдаулары бар. Жасыратыны жоқ, біздің елімізде кедей адамдар көп және олар арзан тағамдарды тұтынуға мәжбүр. Жеткілікті хабардар болған жағдайда, тіпті материалдық жағдайы төмен отбасыларда да дұрыс тамақтану мен салауатты өмір салтын қалыптастыруға болады», – деді Шәміл Тәжібаев.
Зерттеушілер бұл мәселені шешу Қазақстанның денсаулық сақтау министрлігінің басым міндеті болуы тиіс деп есептейді.
