Үкімет ең төменгі жалақының (ЕТЖ) мөлшерін анықтау әдістемесін өзгертуді жоспарлап отыр. Оның қалай есептелетіні туралы ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінде айтылды.
Қазақстанда еңбек нарығын дамытудың 2030 жылға дейінгі кешенді жоспарын әзірлеу аяқталуға жақын. Оны министрлік Дүниежүзілік банк сарапшыларымен бірлесіп жасаған.
Осы жоспардың аясында еліміздегі ең төменгі жалақы мөлшерін анықтау әдістемесінің жобасы дайындалды. Еске салайық, қазір ең төменгі жалақы «Республикалық бюджет туралы» заңмен белгіленген. Мәселен, 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап оның мөлшері 70 мың теңгені құрайды.
Жоба қабылданып, жаңа әдістеме күшіне енгеннен кейін «ең төменгі жалақы» өзгеруі мүмкін, өйткені ол орташа жалақы мен еңбек өнімділігі негізінде анықталатын болады.
Бұл тәсіл, департаменттің пікірінше, қызметкерлердің табысы мен өндірілген тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің көлемі арасында нақты байланыс орнатуға мүмкіндік береді.
Айта кету керек, көптеген сарапшылар еңбек нарығындағы жалақыға қатысты жағдайды түсіну үшін елдегі орташа номиналды жалақыға емес, медианаға назар аударғанды жөн көреді. Өйткені, бұл көрсеткіш қазақстандықтардың жалақы жүйесіндегі нақты ортаны анықтайды.
Мысалы, 2022 жылдың төртінші тоқсанында орташа жалақы 204 168 теңгені құрады. Демек, жұмыс істейтін қазақстандықтардың жартысы осы сомадан көп, ал қалған жартысы аз алған. Салыстыру үшін, осы кезеңде орташа номиналды жалақы 338 715 теңгені құрады.
Басқаша айтқанда, медиандық көрсеткішке назар аудара отырып, сарапшылар елдегі еңбек нарығының жағдайына сәйкес келетін ең төменгі жалақыны дәлірек анықтай алады.
«Бүгінде әдістеме жобасы мүдделі мемлекеттік органдармен және әлеуметтік серіктестермен келісілуде», — деді Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Тамара Дүйсенова.
Ағымдағы жылдың 1 шілдесіне дейін Еңбек кодексіне әдістемені заңнамалық тұрғыдан бекіту бойынша тиісті түзетулер әзірленетін болады.
