Қазақстан азаматтары арасында отбасы құндылығын арттыру үшін депутаттар көпбалалы аналарға, соның ішінде автокөлікті несиелеу кезінде де қосымша жеңілдіктер енгізуді ұсынып отыр.
Мемлекет тарапынан әлеуметтік қолдау халықтың белгілі бір бөлігін қолдауға, сондай-ақ белгілі бір мақсаттарға қол жеткізуге көмектесуге бағытталуы керек: халық санының өсуі, азаматтардың әл-ауқаты және т.б. Бұл ҚР Парламенті Мәжілісінің сайтында жарияланған депутаттық сауалдың негізгі түйіні.
«Қазір елімізде 550 мыңнан астам көп балалы отбасы тіркелген, 493 мың отбасы 4 және 5 бала тәрбиелеп отыр.
Бірақ бұл отбасылардың үлкені 18 жасқа толған соң (жоғары және орта оқу орындарында күндізгі бөлімде оқитын балалар үшін 23 жасқа дейін) жәрдемақыдан да, мемлекеттік көмектен де айырылады.
Ал көп балалы ананың мәртебесі тіпті қарастырылмаған», — делінген бірнеше партиядан келген депутаттардың бірлескен сауалында.
Сондықтан, ана мәртебесін арттыру және көп балалы отбасыларды қолдау мақсатында тиісті мемлекеттік марапат және ана болу үшін берілетін жәрдемақыларды ағымдағы қажеттіліктерді ескере отырып қайта қарау ұсынылады.
Аналарды марапаттау критерийлері
Негізгі өзгерістердің бірі — тиісті ордендермен марапаттау өлшемдерін қайта қарау, деп атап өтті депутаттар.
Осылайша, 4 және 5 баланы дүниеге әкелген немесе асырап алған көп балалы аналарға «Қола алқа» сыйлығын беру немесе қазіргі «Ана даңқы» орденімен марапаттауға мынадай өзгерістер енгізу ұсынылды:
III дәрежелі – 4 және 5 баланы туған немесе асырап алған көп балалы аналарға;
II дәреже – 6 бала туған немесе асырап алғандарға;
I дәреже – 7 және одан да көп бала туған немесе асырап алғандар.
Ол сондай-ақ 6 немесе 7 баланы дүниеге әкеліп, тәрбиелеп өсірген аналар «Алтын алқа» және «Күміс алқа» марапаттарын 6-7-шы баласы бір жасқа толған және басқа балалар тірі болған жағдайда ғана ала алатын шарттың күшін жоюды ұсынады.
Немесе балалар үшін талап етілетін жасты 6 айға дейін төмендетіңіз, өйткені құжаттарды өңдеу 1,5 жылға дейін созылады.
Салық жеңілдіктері
Сонымен қатар, «Ана даңқы» немесе «Қола алқа» ордендерінің иегері көп балалы аналар үшін депутаттар өз өтінішінде бірқатар салықтарды төлеуден босату бөлігінде жеңілдіктер беруді ұсынады:
көлік құралдарында;
тұрғын үй қорының меншiгiндегi жер учаскелерiне, оның iшiнде құрылыстар мен ғимараттарға;
үй жер учаскелерінде;
жеке тұлғалардың мүлкіне (2023 жылға 1 000 АЕК немесе 3 450 000 теңге шегінде).
Сондай-ақ барлық нотариалдық іс-әрекеттер үшін және уәкілетті мемлекеттік орган зияткерлік меншік саласында заңдық маңызы бар әрекеттерді жасаған кездегі мемлекеттік бажды алып тастау ұсынылады.
Жеңілдіктерді қайта қарау
«Ана даңқы» немесе «Қола алқа» ордендерімен марапатталған қазақстандық аналар үшін депутаттар жәрдемақының мынадай мөлшерін енгізуді ұсынып отыр:
ІІІ дәрежелі (екі марапат бойынша) 4 немесе 5 бала туған немесе асырап алғандарға – 5,40 АЕК немесе 18 630 теңге;
ІІ дәрежелі («Ана даңқы») 6 бала туған немесе асырап алғандарға – 6,40 АЕК немесе 22 080 теңге;
I дәрежелі («Ана даңқы») 7 бала туған немесе асырап алғандарға – 7,40 АЕК немесе 25 530 теңге.
Басқа артықшылықтар
Депутаттық сауалда көрсетілгендей, I, II және III дәрежелі «Ана даңқы», «Алтын алқа», «Күміс алқа» немесе «Қола алқа» ордендерінің иегерлеріне мынадай қосымша жеңілдіктер қарастырылсын:
«Отбасылық автокөлік» жеңілдетілген автонесие бағдарламасы жылдық 4% мөлшерлемемен;
Қазақстанның барлық қалаларында қоғамдық көлікте тегін жүру;
айына бір рет бүкіл отбасымен мұражайларға, мәдени және демалыс саябақтарына, хайуанаттар бақтарына, көрмелерге тегін бару;
сонымен қатар теміржол және әуе тасымалына 50% жеңілдік қарастыру.
Осылайша, депутаттар көп балалы аналар мен отбасылардың әлеуметтік жағдайын жақсарту үшін оларға қолдау көрсетуге қосымша жағдай жасауды ұсынып отыр.
