ҚР Еңбек министрлігі мүгедектік және асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақы мен әлеуметтік төлемдердің көлемін жариялады
2024 жылғы 19 тамызда ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі азаматтарға мүгедектік және асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақылар мен әлеуметтік төлемдер түрінде 404 миллиард теңгеден астам төленгенін хабарлады.
Ведомствоның мәліметінше, ағымдағы жылы жалпы ауруға байланысты мүгедектік бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың (МӘК) мөлшері:
* 1-топ – 95 496 теңге;
* 2-топ – 76 397 теңге;
* 3-топ – 52 089 теңге.
1 тамыздағы жағдай бойынша әлеуметтік төлемдердің орташа мөлшері:
* еңбек ету қабілетінен айырылғаны үшін – 57 685 теңге;
* асыраушысынан айырылу бойынша – 60 644 теңге.
Еңбек министрлігі жыл басынан бері мүгедектік бойынша және асыраушысынан айырылған жағдайда мемлекеттік әлеуметтік көмек көрсету бағдарламаларын төлеуге республикалық бюджеттен шамамен 357,3 млрд теңге бөлінгенін түсіндірді.
Сонымен қатар, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан (МӘСҚ) 46,8 млрд теңгеге жуық сомаға мүгедектік және асыраушысынан айырылу бойынша әлеуметтік төлемдер жүргізілді.
2024 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша мүгедектігі бойынша мемлекеттік жәрдемақы алушылар саны шамамен 539,7 мың адамды, ал асыраушысынан айырылу бойынша – 186,5 мыңға жуық адамды құрайды.
Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері мүгедектіктің тобына және себебіне, сондай-ақ тиісті қаржы жылына арналған «Республикалық бюджет туралы» заңда белгіленген өмір сүру минимумына байланысты.
Асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері қайтыс болған (қайтыс болған) асыраушысының асырауындағылардың санына, қайтыс болу себебіне және ең төмен күнкөріс деңгейіне байланысты.
Сонымен қатар, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылар әлеуметтік тәуекелдер туындаған жағдайда Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан әлеуметтік төлемдер алады. Мәселен, 2024 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша 96,2 мың адам еңбекке қабілеттілігін жоғалту бойынша, 64,1 мыңға жуық отбасы асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік жәрдемақы алды.
Еңбек министрлігі төлемдердің мөлшері жеке және мыналарға байланысты екенін атап өтті:
* соңғы екі жылда Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табыс;
* еңбекке қабілеттілігін жоғалту коэффициенттері;
* асырауындағылар саны;
* міндетті әлеуметтік сақтандыру және кірістерді ауыстыру жүйесіне қатысу тәжірибесі.
Бұл төлемдер республикалық бюджеттен төленетін осындай төлемдерге қосымша төленеді.
2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап өмір сүру минимумының өсуіне байланысты мүгедектік және асыраушысынан айырылуы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы мөлшері 7%-ға ұлғайтылды. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен мүгедектік және асыраушысынан айырылу бойынша Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін төлемдер мөлшері де 7%-ға ұлғайтылды.
