Қазақстанда 2025 жылдан бастап зейнетақы мен міндетті зейнетақы жарналары өседі.
Қазақстанда зейнетақы кімге және қаншаға өседі?
2025 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстанда жасына және еңбек сіңірген жылдарына байланысты төлемдер 8,5 пайызға артады, ал базалық зейнетақылар ең төменгі күнкөріс деңгейінің өзгеруін ескере отырып ұлғаяды. Ең төменгі зейнетақы – 95 131 теңге, ең жоғары – 213 046 теңге. Бұл өсім барлық 2,4 миллион зейнеткерге қатысты болады. 2025 жылға арналған бюджетте зейнетақы төлемдеріне 4,231 млрд.
Зейнетақы жарналарын төлеу ережелеріндегі негізгі өзгерістер
Бұл ретте Үкімет қаулысымен міндетті зейнетақы жарналарына қатысты өзгерістер енгізілді, олар зейнетақы жарналарын жинаудың тиімділігін арттыруға, сондай-ақ жұмыстың әртүрлі санаттары үшін жарналарды төлеуді жеңілдетуге бағытталған.
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда да қызметкерлердің шартты зейнетақы шотына жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын төлеуге қатысты өзгерістер енгізіледі.
Жұмыс берушілердің міндетті зейнетақы жарналары:
Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары жұмыс берушілердің қаражаты есебінен қызметкерлердің шартты зейнетақы шоттарына аударылатын болады. Бұл 1975 жылдың 1 қаңтарынан кейін туған қызметкерлерге ғана қатысты.
2024 жылдан 2028 жылға дейін жарна мөлшерлемелерін арттыру
Жарналар жыл сайын артады:
2024 жылғы 1 қаңтардан бастап – 1,5 пайыз;
2025 жылғы 1 қаңтардан бастап – 2,5 пайыз;
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 3,5 пайыз;
2027 жылғы 1 қаңтардан бастап – 4,5 пайыз;
2028 жылғы 1 қаңтардан бастап – 5 пайыз.
Табыс шектеулері
Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары есептелетін сома ең төменгі жалақыдан (АЕК) кем болмауы және тиісті жылға белгіленген АЕК-тің 50 еселенген мөлшерінен аспауы тиіс.
Салық агенттері үшін жаңа төлем тәртібі
Бірыңғай төлемді таңдаған жағдайда жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарна мөлшерлемесі де көтеріледі. Мысалы, 2024 жылғы 6,95 пайыздан 2028 жылы 19 пайызға дейін.
Кім жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнаны төлеуден босатылады
Зейнеткерлік жастағы қызметкерлер, 1-ші және 2-ші топтағы мүгедектігі бар адамдар, әскери қызметкерлер, сондай-ақ 1975 жылғы 1 қаңтарға дейін туған адамдар жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнасын төлеуден босатылды.
Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнаны төлеудің соңғы мерзімдері:
Кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар үшін: кірісті төлегеннен кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей;
Мемлекеттік корпорация мен сақтандыру компаниялары да жарналарды белгіленген мерзімде аударуға міндетті.
Негізгі өзгерістер
Жаңа термин «интернет платформасының операторы»
«Интернет-платформалар операторы» термині пайда болды, бұл өз платформаларында тіркелген орындаушылар үшін міндетті зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі агенттер болатын жеке кәсіпкерлер немесе заңды тұлғалар; Олар мобильді қосымша арқылы арнайы салық режимін қолданатын орындаушылар үшін жарналарды аударуға міндетті болады.
Табысты есептеудегі өзгерістер
Зейнетақы жарналарын салу мақсатында жеке кәсіпкерлер мен жеке практикамен айналысатын жеке тұлғалар үшін кірісті өздігінен есептеу мүмкіндігі енгізілді. Бұл ретте есептеу үшін кірістің жоғарғы шегі Салық кодексінде көрсетілген сомамен шектеледі.
Әлеуметтік төлемдер бойынша түсініктеме
Енді Мемлекеттік корпорация үшін жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнасын есептеу объектілері еңбек ету қабілетінен айырылу, жұмысынан айырылу, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы асырап алуға және бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оған күтім жасауға байланысты табысынан айырылу жағдайлары бойынша әлеуметтік төлемдер болып табылады.
Төлем мерзімдеріндегі өзгерістер
Платформа операторлары зейнетақы жарналарын орындаушыларға табыс төленген айдан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей аударуға міндетті. Дәл осындай мерзім міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарына да қолданылады.
Қате есепке алынған сомаларды қайтару тәртібі
Енді БЖЗҚ Мемлекеттік корпорациядан электрондық өтінішті алғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде қате есептелген зейнетақы жарналары мен өсімпұл сомасын қайтаруға міндетті болады.
Қаулы ресми жарияланғаннан кейін он күн өткен соң қолданысқа енгізілетін жекелеген тармақтарды қоспағанда, 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі. Оның толық мәтінімен мына жерден танысуға болады.
