Технология әлемді өзгертіп, оны барлығына қолжетімді етуде. Қазақстанда инклюзивті шешімдерді әзірлеуге арналған хакатон өтті. Қатысушылардың жасанды интеллектті қолданатын әзірлемелері мүмкіндігі шектеулі адамдарға көмектесуге бағытталған. Іс-шараға қатысушылар өздерінің білімдері мен шығармашылықтарын біріктіріп, кедергілерді еңсере алатын және барлығына жаңа мүмкіндіктер беретін инновациялық жобаларды жасады.
Hybrain Ltd ұйымдастырған AIrathon хакатоны. Алматы қаласы Жастар саясаты басқармасы мен MoonAI студиясының қолдауымен Қазақстанда қолжетімділік технологияларын дамыту үшін маңызды оқиға болды. Гибридті форматта өткен іс — шараға — Алматыдағы ХАТУ IITU Innovation Center базасында және онлайн-әзірлеушілер, дизайнерлер мен энтузиастар командалары қатысты. Олардың басты мақсаты жасанды интеллект арқылы инклюзивті технологияларды жасау және енгізу болды. Іс — шараны өткізуге Enactus IITU клубының Innovation Center орталығының резидент-еріктілері де көмектесті.
«AIrathon» мақсаты технологиялық инновациялардан асып түседі: ол мүгедектігі бар адамдарды күнделікті өмірін ыңғайлы ететін технологиялық шешімдерді әзірлеуге және пайдалануға тартуға тырысады. Бұл тәсіл бағдарламалау дағдыларының болмауына байланысты кедергілерді жою арқылы AI технологияларының кең аудиторияға таралуын ынталандырады.
Хакатонның басты бағыты инклюзия мен қол жетімділіктің нақты мәселелерін шешуге қабілетті технологияларды дамытуға бағытталған.
«Қатысушылар әртүрлі саланы қамтитын көптеген идеяларды ұсынды: жұмыспен қамтудан бастап денсаулық сақтау саласына дейін. Негізгі міндеттердің бірі еңбек нарығындағы кемсітушілікпен күресу және мүгедектігі бар жандардың білім алу мүмкіндігінің жоқтығы болды. Бұл мәселені шешу үшін бос орындар мен білім беру бағдарламаларын таңдау үшін AI қолданатын платформа ұсынылды», — деп атап өтті хакатон ұйымдастырушысы, Hybrain Ltd директоры Ник МакФлай.
Сол сияқты маңызды бағыт есту немесе сөйлеу қабілеті бұзылған адамдардың қарым-қатынасын жақсартуға бағытталған жобалар болды. Қатысушылар сөйлеуді мәтінге және ымдау тіліне аударуға арналған платформаларды, достар табуға және қарым-қатынас жасауға арналған қосымшаларды, сондай-ақ ақаулары бар сөйлеуді түсінікті мәтін мен дауысқа айналдыратын қызметтерді әзірледі.
Сонымен қатар, кеңістікте навигацияны жеңілдету үшін көру қабілеті бұзылған немесе қозғалу мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін мобильді қосымшалар мен жүйелер жасалды: зағип адамдарға бағдарлауға және күнделікті тапсырмаларды орындауға көмектесетін қосымша және маршруттарды жасау үшін компьютерлік көруді пайдаланатын жүйе.
Ақпарат пен қызметтерге қолжетімділікті кеңейту үшін қатысушылар ақпаратты жеке қажеттіліктерге бейімдейтін платформаны және мамандандырылған көлікті шақыруға арналған қосымшаны ұсынды. Медициналық жобаларға ерекше назар аударылды: денсаулықты бақылауға арналған смарт білезіктер, жеке күтімге арналған AI көмекшілері, оңалтуға арналған виртуалды көмекшілер және жас аналар мен сәбилерді қолдауға арналған қосымшалар.
Шараның жалпы жүлде қоры 2 000 000 теңгені құрады. Жүлделерге жабдыққа арналған сыйлық сертификаттары және Shkola.AI ұсынған жасанды интеллектті дамыту курсына 50 сертификат берілді.
Қатысушылар екі номинация бойынша бағаланды: «Үздік IT жоба» және «Үздік креативті жоба». Критерийлерге инновация, әлеуметтік өзектілік, техникалық күрделілік және пайдаланушы тәжірибесінің сапасы кірді.
«Біз әрқашан инновацияларды дамытуға және өмір сапасын жақсартатын шешімдерді жасауға бағытталған жастар бастамаларын қолдаймыз. Бұл жобалар инклюзия және барлығына тең мүмкіндіктер сияқты маңызды тақырыптарды қарастырғанда ерекше маңызды. AIrathon хакатоны жасанды интеллектті пайдалану арқылы кедергілерді жоюға және әлемімізді қолжетімді және әділ етуге ұмтылатын жас әзірлеушілер үшін қуатты платформаға айналды..
Компьютерлік көру технологиясына негізделген бағдарлама пайдаланушыға көліктерге жақындау немесе жол бойындағы кедергілер сияқты ықтимал қауіптер туралы ескертулер алуға көмектеседі.
Project Vision командасы қолданбаны толығымен автономды етуді, оны смарт көзілдіріктермен біріктіруді және 360 градустық камераларды қолдануды көздеп отыр.
Ұларбек Сүлейманов жасанды интеллект қажеттіліктері жоғары адамдарға бұрын қол жетімсіз болып көрінген мүмкіндіктер бере алатынына сенімді.
«AI жоғалған қабілеттерді қалпына келтіруде нағыз көмекші бола алады. Бұл мыңдаған адамдардың өмірін өзгертетін техникалық ғана емес, әлеуметтік прогресс», — деп есептейді ол.
Қазіргі хакатон жобалары одан әрі коммерциялық іске асыруды көздемейтініне қарамастан, бастама мұндай іс-шаралардың орасан зор әлеуетін көрсетті. Ұйымдастырушылардың айтуынша, хакатонға қатысу көптеген қатысушыларға алғаш рет жеке IT-жобасын жасауға, AI құралдарын меңгеруге және өз идеяларының практикалық қолданылуын көруге мүмкіндік берді. Қатысушылар мен әзірлеушілерді одан да көп тарту үшін алдағы уақытта осындай шараларды көбірек өткізу жоспарлануда.
