Арбаларға арналған пандустар, есту қабілеті нашар адамдарға арналған көрнекі ақпарат, арнайы оқу әдебиеттері. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде студенттер үшін кедергісіз орта құруды бастады.
Университетте барлығы 90 ерекше білімді қажет ететін адам оқиды. Бүгін университетте Даму жол картасы қаралды. Олар оны инклюзивті қоғам өкілдерімен бірге пысықтауды ұйғарды. Енді студенттер барлық білім беру бағдарламаларына бірдей қолжетімді болады. Университет ғимараттарының көпшілігі 50 жылдан астам бұрын салынған. Және олар ерекше қажеттіліктері бар студенттерге бейімделмеген. Пандустар кейінірек бекітіле бастады. Заманауи стандарттарға тек бір ғимаратта – ғылыми кітапханада сәйкес келеді. Сондықтан біз мұнда қолжетімді ортаны құруды қамтитын «жол картасын» жасадық.
Ғайния Тәжина, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ «Инклюзивті орта» ғылыми-зерттеу орталығының директоры:
— Ғимараттардың көпшілігі өткен заманда салынған, олар бейімделмеген. Барлық ғимараттарда тіпті лифттер де жоқ. Жол картасының толық орындалуы ерекше білім беру қажеттіліктері бар барлық студенттерге және инклюзивті студенттерге бірдей қолжетімділікті қамтамасыз етеді. Университетте ерекше білімді қажет ететін 90 адам білім алуда. Бұл көру, есту, тірек-қимыл аппараты бұзылған және I және II топтағы мүгедек студенттер. Алайда жағдайдың жоқтығынан бірнеше студент қашықтан оқуға мәжбүр.
Ғайния Тәжина, ҚазҰУ «Инклюзивті орта» ғылыми-зерттеу орталығының директоры. әл-Фараби:
— Қашықтықтан оқитындар негізінен арбамен жүретіндер. Бізде олардың 5-еуі бар. Барлық қалған студенттер басқа нормативті студенттермен бірге сабақтарға қатысады және тапсырмаларды орындайды. Қоғамдық кеңес мүшесі Богдан Джепка Алматыда мүгедектігі бар адамдарға қолжетімді орта құруда нақты өзгерістер басталғанын атап өтті. Қала билігі инфрақұрылымдық жобаларды бақылау үшін әлеуметтік белсенділерді тартады. Оның айтуынша, еліміздегі мүгедектігі бар адамдардың тек 1 пайызының ғана жоғары білімі бар, бірақ ол жақын арада бұл жағдайды өзгертуді көздеп отыр.
Богдан Джепка, Алматы қоғамдық кеңесінің мүшесі:
«Мен қазір оқуымды аяқтап жатырмын, жақын арада диплом аламын, мен сол 1%-дың бір бөлігі боламын. Университет бұл жерде бәрін қолжетімді еткенде, бұл пайыз артып, мүгедектігі бар адамдар білім алып, әлеуметтік ортаға қосылады, ұйымдардың басшылары болады, біздің паралимпиадашыларымыз сияқты Қазақстанды халықаралық деңгейде ұсынатын болады деп сенемін.
Білім мен ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес, 2025 жылға қарай Қазақстандағы колледждер мен жоғары оқу орындарының 70 пайызы инклюзивті білім беруге жағдай жасауы тиіс.
