Мемлекет ҮЕҰ-ның көмегімен тұтынушылық құқықтарды қорғау жүйесін жаңғыртуға бағытталған бірқатар өзгерістер жүргізуде.
2020 жылғы 25 Маусымда «тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Заңға түзетулердің 1-топтамасы қабылданды. Осының арқасында тұтынушылардың шағымдарын қараудың 3 сатылы механизмі енгізілді. Сонымен қатар, кәсіпкер енді тұтынушымен жанжалды «осында және қазір шеш» қағидаты бойынша тез шеше алады. Бұл тараптардың уақыты мен ресурстарын қысқартады, бизнеске қысым мен соттардың ауыртпалығын азайтады.
Заңға енгізілген өзгерістер бақылауды «мемлекеттік» және «қоғамдық» деп бөлді, бұл тұтынушыларға бизнеске әкімшілік әсер еткенге дейін өз құқықтарын қалпына келтіруге көмектеседі.
Кәсіби құқық қорғаушылардың тізімі құрылды, оның құзіреті мен моральдық қағидаттарына байланыстыдаудың нәтижесі және сәйкесінше тұтынышының одан әрі көңіл-күйі тәуелді болады.
Тұтыну проблемаларының маңыздылығы мемлекеттік органдардың қызметін Үкімет жанынан құрылған ведомствоаралық кеңестің бағалауы есебінен артты.
Тұтынушылық шағымдарды қабылдаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі пилоттық режимде пайдалануға енгізілді. Ол келіп түскен өтініштердің нақты көрінісін және заңдылығын көрсетеді.
2021 жылғы сәуірде Заңға түзетулердің 2-пакетіне Тұжырымдамасының жобасы мемлекеттік органдарға, «Атамекен» ҰКП-ға және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі 30 ҮЕҰ мүдделерін білдіретін Қазақстанның республикалық тұтынушылар қауымдастығына қарауға жіберілді. Тұжырымдама жобасының мәтіні жария талқылау үшін Комитеттің ресми интернет-ресурсында орналастырылған.
Ведомство көптеген міндеттерді 2021 жылы іске асыруда. Ең маңыздыларының бірі — «тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Заңға түзетулердің 2-пакетін әзірлеу. Бұл жұмыс тұтынушылық құқықтарды қорғау жүйесінде азаматтық қоғамды нығайтуға бағытталған. Инновациялар тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерін «саннан сапаға» қағидаты бойынша бір қауымдастыққа шоғырландыру арқылы біріктіруге көмектеседі.
Ұсынылып отырған жаңа институт, әсіресе ауылдық жерлерде орналасқан барлық ҮЕҰ үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Нормативті түзетулер жұмыстағы біркелкі тәсіл есебінен әділ азаматтық қоғамды қалыптастыруға, барлық салаларда: саудада, қаржыда, медицинада, туризмде, білім беруде және т.б. ҮЕҰ қызметінде тар бейінді бағыттарды дамытуға көмектеседі, сондай-ақ бұл мемлекеттің тұтынушылық дауларды шешуге қатысуын барынша азайтады.
Заңға енгізілген түзетулер бірқатар басқа жағымды өзгерістер енгізеді. Атап айтқанда, мәселе тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі омбудсмен институтын енгізу арқылы мемлекеттік органдардың қызметіне қоғамдық бақылауды күшейту туралы болып отыр.
Қаржы қоғамдық бірлестіктерге тұтынушыға өтелген айыппұл сомасынан сыйақы алу арқылы қамтамасыз етілетін болады.
Электрондық сауда саласының белсенді дамуын ескере отырып, тауарларды сатудың қашықтықтан әдісін жетілдіру жалғасады.
«Техникалық жағынан күрделі тауар» ұғымын енгізу арқылы тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы ұлттық заңнаманы ЕАЭО-ға қатысушы елдермен үйлестіру мәселесі, сондай-ақ елеулі не, елеулі емес кемшіліктер анықталған кезде техникалық жағынан күрделі тауарларды қайтару және айырбастау шарттары белсенді түрде шешілетін болады.
Салалық заңның негізгі қағидаттары қаржылық, әлеуметтік, медициналық, туристік және басқа да қызметтер салаларына қолданылады.
Бұған дейін тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетіне 2021 жылдың бірінші тоқсанында 6 мыңға жуық шағым түскені хабарланған болатын.
