Құқық қорғау органдары Нұр-Сұлтан қаласының полиция департаменті мен прокуратура басшыларының атынан қоңырауларға байланысты алаяқтықтың жиілеп кеткені туралы ескертеді. Банк карталарын ұстаушылардан мыңнан астам өтініш келіп түсті.
Алаяқтар схема бойынша жұмыс істейді. Бір топ банк карталарын қолданушыларға қоңырау шалады. Азаматтарға несие алуға әрекеттенген қылмыскерлерді әшкерелеу бойынша ҚР Ұлттық банкімен бірлесіп жүргізіліп жатқан іс-шаралар туралы айтылады. Олар полиция мен прокурорлардың деректерін интернеттегі тегін көздерден алады.
Содан кейін басқа алаяқтар азаматтарға телефон арқылы хабарласады, өздерің банк қызметкерлері ретінде таныстырып, алаяқтық әрекеттерін жүзеге асырады. Әңгіме барысында олар құқық қорғау органдарымен және банктермен бірлесіп алаяқтарды анықтау бойынша операция жүргізіліп жатқанын хабарлады. Сенімге кіруге тырысып, олар бір мақсатты көздейді — Банктік карталар мен SMS-кодтардың мәліметтерін табу. Дәл осы мәліметтерді алу үшін алаяқтар карта ұстаушыларға қоңырау шалады, өйткені бұл мәліметтер интернет-банкингке, яғни шоттарға қол жеткізуге көмектеседі.
Кейбір алаяқтар әңгіме жүргізіп жатқанда, басқалары қазіргі уақытта интернет-банкинг арқылы шоттарға қол жеткізуге тырысады және SMS кодтарын күтеді.
Алаяқтардың басқа тобы банк қызметкерлерімен кездесіп, біреу несиені рәсімдеуге тырысып жатқанын хабарлайды және алаяқтық әрекеттердің алдын алу мақсатында қолда бар ақшаны резервтік немесе сақтандыру шотына аударуды сұрайды. Ал егер жинақтар болмаса, онда аударымнан кейін жойылатын кредитті ресімдеу қажет.
Сөйлескен кезде, жеке басын растау сылтауымен, олар жеке деректерді, карта деректемелерін және СМС-парольдерді сұрайды. Интернет-банкингті қалай пайдалануды білмейтіндерге алаяқтар AnyDesk қосымшасын жүктеуді ұсынады. Әрі қарай, осы қосымшалардан логин мен парольді алғаннан кейін, олар құрылғыға қашықтан қол жеткізеді. Яғни, басқа елдің аумағында бола тұра, алаяқ өз құрбанының ұялы телефонын толық бақылай алады, атап айтқанда смс жібере алады, мобильді банкингтерді пайдалана алады және түрлі операцияларды, соның ішінде кредиттерді ресімдеуді және ақша қаражатын одан әрі аударуды жүргізе алады.
Көбінесе жеке тұлғалар алаяқтардың айтуына сәйкес несиелерді өздері рәсімдейді, бұл ретте тұлғаның биометриялық деректерін оқу арқылы верификациядан өтеді. Алаяқтардың құрбандары банктердің бөлімшелерінде несие рәсімдеген жағдайлар бар, ал менеджерлерге күмәнді әңгіме туралы хабарламаған. Несиелерді рәсімдегеннен кейін оларды өздері шетелдік шоттарға жіберді.
Қоңыраулар үшін алаяқтар қазақстандық азаматтардың абоненттік нөмірлерін қайталауға мүмкіндік беретін SIP-телефонияны бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдаланады. Сондықтан телефон қоңырауының қосылу көзін бақылау үшін уақыт қажет.
«Осындай схемалардың арқасында елордалық полицияға мыңнан астам хабарлама мен шағым түсті. 200 дерек бойынша ҚР ҚК 190-бабы (Алаяқтық) бойынша сотқа дейінгі тергеу басталды. Жалпы шығын 250 млн теңгеден асады. Негізінен мұндай схемаға зейнеткерлік және зейнеткерлік жас алдындағы адамдар түседі», — деп хабарлады елорданың ПД.
Интернет-алаяқтардың құрбаны болмас үшін Нұр-Сұлтан қаласының полиция департаменті белгілі бір сақтық шараларын сақтауды ұсынады.
Егер сізге осындай қоңырау түссе, ешқандай жағдайда SMS-кодты бермеңіз. Әңгімені үзіп, Банктің колл-орталығының ресми телефондары бойынша ақпаратты нақтылаңыз. Мерзімді түрде өзгерту қажет мобильді банкинг қосымшаларына күрделі құпия сөздерді орнатыңыз.
«Барлық қауіпсіздік шараларын қосу қажет, 3Д-Secure, сіздің телефон нөміріңізге СМС — хабарлама жібермей ешқандай төлем өтпейді. Операцияларды жүргізу үшін осы кодты енгізу арқылы ғана растай отырып, сіз қандай да бір төлем операциясын жүргізе аласыз. Сондықтан мұндай қауіпсіздік әдістерін қосу керек», — деп кеңес береді полиция.
