Қазақстандық ғалым кохлеарлы имплантаты бар қазақ тілді балалардың сөйлеуін дамыту әдістемесін әзірледі.
Қазақстанда теңдесі жоқ бірегей әдістемені Сарсен Аманжолов атындағы ШҚУ «Dana Bala» үздіксіз және инклюзивті білім беру орталығының жоғары біліктілік санатты логопед-дефектолог Рауан Байчинов әзірледі.
Жас ғалым авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтар тізіліміне мәліметтер енгізу туралы куәлік алды.
Жобаны құру кезінде тікелей ғылыми кеңесші педагогика ғылымдарының кандидаты, ҚР Жоғары аттестаттау комиссиясының доценті Күлчария Көккозева болып табылады.
«Кохлеарлы имплантаты бар мектеп жасына дейінгі қазақ тілді балалардағы дауыстың интонациялық құрылымдарын зерттеу» атты жоба 2018 жылы басталды. Бүгінгі таңда 86 бала зерттелді, оның жетеуі төрт кезең бойынша оңалтудан өтуде: дыбыстар мен сөйлеуді қабылдау, ономатопея, сөз тіркестері және қарапайым сөйлемдер. Автордың айтуынша, бұл әдіс үш жастан жеті жасқа дейінгі балаларға арналған.
Рауан Байчинов бұл әдіс бойынша балалардың бірі екі жыл бойы айналысып келе жатқанын, қазір ол сөйлемдермен сөйлейтінін атап өтті. Кохлеарлы имплант орнатылғаннан кейінгі екінші бала дыбыстар мен дауыстарға жауап бермеді. Екі айлық сабақтан кейін нәресте дыбыстарға қызығушылық таныта бастады. Оның оңалтудың тағы үш кезеңі бар.
Бүгінгі таңда бұл әдістемені ШҚО «Облыстық психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес» КММ, «әлеуметтік қызметкерлер мен еріктілер қауымдастығы» ҚБ және университет базасында құрылған «Dana bala» үздіксіз және инклюзивті білім беру орталығы қолданады. Сонымен қатар, бұл жоба Amanzholov University дефектология мамандығы бойынша студенттерге арналған «кохлеарлық импланттан кейін балалардың есту-сөйлеу қабілетін қалпына келтіру» пәні бойынша дәріс материалына енгізілген.
