Астана мүгедектігі бар адамдар үшін қаншалықты қолжетімді
Жыл сайын 3 желтоқсанда әлемде Халықаралық мүгедектігі бар жандар күні атап өтіледі. Бұл дата қоғамның назарын мүгедектігі бар жандардың құқықтарына, проблемалары мен қажеттіліктеріне аударуға арналған. Қазақстанның астанасында мүгедектігі бар 36 342 адам тұрады, оның 26 269-ы ересектер, 10 073-і балалар. Қала олардың жайлы өмір сүруіне қаншалықты бейімделген — Kazinform агенттігінің корреспондентінің материалында.
Елордалық әкімдікте айтылғандай, қалада мүмкіндігі шектеулі азаматтар үшін мемлекеттік сатып алу туралы заңнамаға сәйкес мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс арқылы инватакси қызметтері көрсетіледі. Жыл сайын 2 мыңға жуық мүгедектігі бар адамға қызмет көрсетіледі.
Әкімдіктің мәліметінше, биыл жеке такси қызметін 147 автокөлік көрсетеді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 30 автокөлікке артық (2023 жылы 117 көлік). 2024 жылдың сәуір айынан бастап мүгедектігі бар жандар арбасын пайдаланатын мүгедектігі бар жандар (18 жастан асқан) үшін мамандандырылған автокөліктер саны 6 бірліктен 20 бірлікке дейін ұлғайтылды.
Сонымен қатар, қызмет алушыларды толық қамтуды қамтамасыз ету, сондай-ақ қызмет көрсету сапасы мен жылдамдығын арттыру үшін елордада Yandex Go қызметі арқылы пилоттық жоба жалғасты. Бүгінгі таңда оған мүгедектігі бар 500-ге жуық адам қатысады, ал сапарлардың жалпы саны 140 мыңнан асты.
Қаладағы ерекше қажеттіліктері бар азаматтардың инфрақұрылымын жақсарту бағытында да ауқымды жұмыстар атқарылуда. Бұл жұмыс «Аманат» партиясының 2023–2027 жылдарға арналған Жол картасы және «Халықпен бірге» жобасы, сондай-ақ қала инфрақұрылымы объектілерін паспорттау және бейімдеу шараларын қарастыратын Астана қаласы әкімдігінің ішкі Жол картасы аясында жүзеге асырылуда.
— «Аманат» партиясының «Жол картасы» аясында 2021 жылдан бастап аудан әкімдіктерінің аппараттарында комиссияның мониторингтік жұмыс топтары құрылды. Жұмыс топтарына мемлекеттік органдардың, мүгедектігі бар жандар қоғамдық бірлестіктерінің өкілдері, сондай-ақ партия мүшелері кірді», — деді Елордалық Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасының бас маманы Арғын Сағымбай.
Әкімдіктің мәліметінше, 2021-2027 жылдар аралығында Жол картасы аясында қаладағы 1595 нысанда бейімдеу жұмыстарын жүргізу жоспарланған. Бүгінгі таңда 895 нысан аттестациядан өтіп, бейімделді, бұл жоспарланған жоспардың 56 пайызын құрайды.
— Жыл сайын мониторинг жүргізіледі. Әр жылдың басында жоспар бекітіліп, нысандардың саны мен тізбесі белгіленіп, одан кейін жыл бойына жүйелі түрде жұмыстар атқарылады. Бүгінгі таңда барлық бес аудан әкімдігінде жыл сайын мониторинг жүргізетін жұмыс топтары құрылды.
Мониторингтік топтар объектілерді паспорттауды жүргізеді, содан кейін объектілердің меншік иелері мен баланс ұстаушыларына ҚНжЕ талаптарына сәйкес ескертулерді жою қажеттілігі туралы хабарлама-хаттар жіберіледі, — деп атап өтті мамандар.
Айта кетерлік жайт, мүгедектігі бар жандар мен жүріп-тұруы шектеулі адамдардың басқа да санаттары үшін объектілердің қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін инфрақұрылымға қойылатын талаптарға автотұрақтар, пандустар, лифттер, ванна бөлмелері, тактильді белгілер, белгілер және басқа элементтер кіреді.
Белгілі бір нысанның мүгедектігі бар жандарға қолжетімділігін білу үшін inva.gov.kz сайтын пайдалануға болады. Бұл веб-сайт нысандардың жай-күйі туралы ақпаратты үнемі жаңартып отырады, оларды бақылайды және сертификаттайды, бұл қала инфрақұрылымының қолжетімділігі туралы өзекті деректерді алуға мүмкіндік береді.
«Тәуелсіз өмір» және «Дос» орталығындағы мүгедектігі бар жандар қоғамдық бірлестігінің атқарушы директоры Ардақ Отарбаевтың айтуынша, мүгедектігі бар адамдар үшін әлі күнге дейін қоғамдық көлікке қатынау қиынға соғып, дәріхана мен шағын базарларға жету қиын екенін айтты.
— Ескі қаланың, әрине, шектеулері бар, өйткені ондағы нысандар ескі, пандус немесе лифт орнату әрдайым мүмкін емес. Бірақ сол жағалаудың өзінде тұрғын үй және әкімшілік ғимараттарды қоса алғанда, қолжетімділік мәселесі әлі де бар. Қалалық әкімдік өкілдерімен аялдамаларды абаттандыру мәселесін де талқыладық.
Біз қоғамдық көліктердің қалтасын кеңейтуді ұсындық, осылайша автобустар көтерілуге жақын келеді. Әкімдік бұл өзгерістер келесі жылы жүзеге асады деп уәде берді. Тұрғын үйлердің бірінші және бірінші қабаттарындағы дәріханалар мен минимаркеттерге қол жеткізуде де проблемалар әлі де бар, бұл жерде бірнеше қадамның өзі елеулі кедергілер туғызады. Пандустар орнату қажеттігін түсіндіріп, аталған мекемелердің әкімшіліктерімен жұмысты жалғастырудамыз. Тротуарлар мен жаяу жүргіншілер өткелдерінің жағдайы, өткелдерде смарт бағдаршамдар мен түнгі жарықтандырудың болуы көңіл қуантады», — дейді Ардақ Отарбаев.
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі халықты әлеуметтік қорғау саласындағы реттеу және бақылау комитетінің Астана қаласы бойынша департаменті объектілердің жай-күйін және олардың мүгедектігі бар жандар үшін қолжетімділігін бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті орган болып табылады.
— Егер мүгедектігі бар адам қандай да бір ғимаратқа немесе мекемеге кіруге тырысқанда кедергілерге тап болса, фотофиксациямен хат немесе шағым жіберуге болады. Объектіні тексеру, паспорттау жүргізіледі және анықталған бұзушылықтар бойынша тиісті әкімшілік шаралар қолданылады, — деп түсіндіреді мамандар.
Сонымен қатар, мүмкіндігі шектеулі азаматтар қала инфрақұрылымын талқылауға және дамытуға шақырылады.
— Сондай-ақ, аудан әкімінің, қала әкімінің мүгедектігі бар жан болып табылатын инклюзия бойынша кеңесшісі бар деп айта аламын. Кеңестер мен талқылаулар өткен кезде кеңесшілер мен мүгедектігі бар шақырылған азаматтардың пікірлері ескеріледі, деп қосты Арғын Сағымбай.
Бұған дейін Қазақстанда мүгедектігі бар азаматтар арналған 7 смарт шешімді ұсынылады деп хабарланған болатын.
