Ағымдағы жылдың басында зейнетақы жинақтарын мерзімінен бұрын алу туралы заңнамаға түзетулер күшіне енді. Көптеген қазақстандықтар осы мүмкіндікті пайдаланып, өз үйлерін сатып ала алды. Кейбіреулер жеке жинақтарын қосып, қолма-қол пәтер сатып алды, өзгелері ипотека алуды шешті. Ипотека алу өте қымбат болып табылады, сондықтан бұл әрекетті жоспарлауға барынша жауапкершілікпен қарау керек. Ипотеканың көптеген талаптары бар, олард ескеру қажет. Ипотекалық келісім жасасу кезінде қандай тармақтарға назар аудару керек, осы мәселеге шолу жасап көрейік.
Бағасы
Сыйақы мөлшерлемесінің түріне назар аудару қажет — ол бекітілген немесе өзгермелі болады. Сонда оның нақты құны келісімшарттың барлық мерзімінде қандай болатынын түсінуге болады.
Сонымен қатар банктің келісімде көрсетілген мөлшерлемені көтеруге қатысты біржақты құқықтарын зерттеу керек. Қазақстан Республикасының заңнамалық нормаларына сәйкес банктің бұған құқығы жоқ. Алайда егер қарыз алушы ипотека бойынша төлем мерзімін өткізіп алса, банк айыппұл салуы немесе тіпті келісімшартты бұзуы мүмкін.
Қосымша шығындар
Ипотекалық несиеге жүгінген кезде, сатып алынған тұрғын үй үшін ғана емес басқа да төлемдерді төлеуге тура келеді. Несие алушы бағалаушының, нотариустың қызметтерін, сатып алу-сату шартын және кепіл шартын тіркеу, банктік комиссиялар мен сақтандыру төлемдерін өз қалтасынан төлейді.
Барлық осы қызметтерді ұсынатындарды таңдау арқылы шығындарды азайтуға болады. Мысалы банк әдетте белгілі бір сақтандыру компаниясымен мүлікті сақтандыруды ұйымдастыруды ұсынады, бұл жағдайларда тариф көбінесе асыра көрсетіледі. Егер сіз Nomad Insurance сияқты нарықтық компанияға жүгінсеңіз, икемді пайыздық мөлшерлемелердің арқасында лайықты соманы үнемдей аласыз.
Мерзім
Келісім жасамас бұрын, мерзімінен бұрын өтеу шарттарын міндетті түрде қарастыру қажет, тіпті бұл жағдайға қашан жететінін ескермесеңіз де. Ерте төлемдерді қаншалықты жиі жасауға болатынын сомалар шектеулі болса да анықтаған жөн.
Шындығында, қарыз алушыға төлем мерзімін емес, несие мерзімін қысқарту тиімді. Кейбір банктер мұндай опцияларды таңдауды ұсынбайды, сондықтан төлем мөлшерін азайтуды талап етеді.
Мысалы банк 20 жылға несие ұсынады және бұл шарт сізге қолайлы. Егер есептейтін болсаңыз, онда 20 жылдық ипотека мерзімі үшін ай сайынғы төлем мөлшері 15 жылдық мерзімге төлем мөлшерінен көп айырмашылығы жоқ. Бірінші нұсқа бойынша артық төлем ондаған мың теңгеге жоғары.
Сондықтан мерзімнің, төлемнің және артық төлемнің оңтайлы үйлесімін табу үшін ипотека калькуляторында есептеулер жүргізген дұрыс.
