Светлана Жақыпова теңдік пен инклюзия бойынша инновациялық шешімдерді енгізу туралы айтты
Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова Цифрлық қосу және трансформация бойынша Азия-Тынық мұхиты министрлерінің конференциясы аясында өткен «Халықты әлеуметтік қорғауды цифрлық трансформациялау үшін GovTech шешімдері» панельдік сессиясында , әртүрлі елдердің сарапшыларына Қазақстанда теңдік пен инклюзияны қамтамасыз ету үшін инновациялық шешімдерді енгізу туралы айтып берді.
Ол өз сөзінің басында әлеуметтік қызметтердің цифрлық трансформациясы қазіргі қоғамдағы негізгі трендтердің біріне айналып отырғанын атап өтті.
«Қазақстан әлеуметтік саланы цифрландыру бойынша көшбасшылардың бірі болып табылады, өз азаматтары үшін онлайн қызметтерді белсенді дамытады. Біріккен Ұлттар Ұйымының 2022 жылдың қорытындысы бойынша онлайн-қызметтердің индексінде біздің еліміз әлемде 8-ші орынды иеленді. Сондай-ақ онлайн форматқа көшірілген әлеуметтік-еңбек қызметтерінің үлесі де маңызды көрсеткіш болып табылады, ол шамамен 100% құрады», — деді Светлана Жақыпова.
Министр әлеуметтік-еңбек саласын цифрлық трансформациялау мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі екенін атап өтті. Цифрлық қызметтердің дәйекті дамыған экожүйесі азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға, мемлекеттік ресурстарды тиімді басқаруды қамтамасыз етуге және елдің тұрақты дамуы үшін жағдай жасауға мүмкіндік береді.
Халықты жұмыспен қамту бөлігінде Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (бұдан әрі – ЕХӘҚМ) кәсіптік бағдар беруден бастап еңбек қатынастарын тіркеуге дейінгі еңбек нарығының барлық дерлік негізгі процестерін қамтитын бірыңғай жүйе құрды.
«Еңбек нарығына көші-қон процестерінің ықпалының күшеюін ескере отырып, біз көші-қон ағындарын басқаруды оңтайландыруда және құқықтарды қорғауды қамтамасыз етуде шешуші рөл атқаратын тиісті ақпараттық жүйелерді белсенді түрде әзірлеудеміз.
Цифрландыру әлеуметтік қызметтерді инклюзивті етуде де маңызды рөл атқарады. Соның арқасында мүгедектігі бар азаматтар еңбек нарығына және әлеуметтік қамсыздандыруға тең қолжетімділік алады, бұл олардың әлеуметтік интеграциясына және өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал етеді», — деп толықтырды Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің басшысы.
Сондай-ақ Светлана Жақыпова цифрландыру тұрақты даму мақсаттарына (бұдан әрі – ТДМ) қол жеткізудің негізгі құралына айналып келе жатқанын атап өтті.
«Басымды бағыттардың бірі – кедейшілікті жою (1 ТДМ). Осы мақсатта елімізде «Цифрлық отбасы картасы» әзірленіп, «Әлеумет» әлеуметтік қызметтер порталы енгізілді, бұл әлеуметтік қолдау жүйесін оңтайландыруға және көмектің нақты атаулылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Білім беру саласында (ТДМ 4) Қазақстан онлайн оқытуға сүйенеді. Skills Enbek онлайн курс алаңы халықтың барлық топтары үшін сапалы білім беру ресурстарына тең қолжетімділікті қамтамасыз етіп, жастардың цифрлық дағдыларын жақсартуға көмектеседі.
Қазақстанда лайықты еңбек және экономикалық өсу үшін (ТДМ 8) электронды еңбек биржасы Enbek.kz және «Мансап компасы» жобасы енгізілді, бұл азаматтарға жұмыс табуға, біліктілігін арттыруға және саналы түрде кәсіп таңдауға көмектеседі.
Тұрақты даму үшін жаһандық серіктестік (ТДМ 17) жағдайында Қазақстан цифрлық инфрақұрылымды белсенді дамытып, әртүрлі салаларда инновациялық технологияларды енгізуде. 16-дан астам ақпараттық жүйені әзірлеу және қолдау, сондай-ақ үлкен деректер мен жасанды интеллектті белсенді пайдалану мемлекеттік қызметтердің тиімділігін арттырады және басқа да ТДМ-ға қол жеткізуге ықпал етеді», — деді министр.
Светлана Жақыпова өз сөзінде әр отбасының әл-ауқатының деңгейін бағалауға және оның әлеуметтік қолдауға қажеттілігін анықтауға мүмкіндік беретін бірегей құрал ретінде Цифрлық отбасы картасына ерекше назар аударды.
«Жүйе мемлекеттік органдардың әртүрлі дерекқорларынан ақпарат жинайды, оның негізінде экономикалық, тұрғын үй, әлеуметтік және білім беру жағдайларын ескеретін Алкира-Фостер әдісін қолдана отырып, отбасы әл-ауқатының жеке индексін есептейді. Алынған құндылыққа байланысты отбасылар санаттарға жіктеледі, олардың әрқайсысы белгілі бір әлеуметтік-экономикалық тәуекел деңгейіне сәйкес келеді. Әрбір отбасы санаты үшін әлеуметтік қолдау шараларының кешені әзірленді.
Осылайша, аз қамтылған отбасылар атаулы әлеуметтік көмекке, жұмысқа орналасуға, тұрғын үй көмегіне және басқа да қолдау түрлеріне сене алады. Балалы отбасылар денсаулық сақтау, білім алу және заңгерлік көмек ала алады. Бұл дербестендірілген тәсіл бюджет қаражатын тиімдірек пайдалануға және оларды халықтың осал топтарының нақты мәселелерін шешуге бағыттауға мүмкіндік береді», — деді Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің басшысы.
Министрдің айтуынша, Орталық коммуникациялар қызметі әлеуметтік қолдауды қажет ететін адамдар тобын анықтауға ғана емес, олардың әл-ауқатының динамикасын бақылауға мүмкіндік береді. Бұл қолдау шараларын уақтылы түзетуге және әлеуметтік оқшауланудың алдын алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жүйе әлеуметтік саясаттағы ашықтық пен есептілікті арттыруға ықпал етеді.
«Отбасының цифрлық картасын енгізу әлеуметтік саясатқа деген көзқарасты айтарлықтай өзгертеді. Әрдайым мақсатты аудиторияға жете бермейтін жаппай төлемдердің орнына мемлекет шынымен мұқтаж отбасыларға атаулы қолдау көрсету мүмкіндігін алады.
Отбасының цифрлық картасы беделді GovTech Prize 2024 салтанатты рәсімінде «Инклюзивті цифрлық трансформация» номинациясы бойынша үздік жоба деп танылды, бұл платформа БҰҰДБ-мен бірлесіп әзірленді, мен бұл үшін оларға ерекше алғыс айтқым келеді», — деп қосты Светлана Жақыпова.
Министр Отбасының цифрлық картасын одан әрі дамыту оның дәлдігін арттыруға, функционалдық мүмкіндіктерін кеңейтуге және басқа мемлекеттік жүйелермен интеграциялауға бағытталғанын атап өтті.
Қосымша көрсеткіштерді, оның ішінде қаржылық көрсеткіштерді қосу есебінен отбасылардың әл-ауқатын неғұрлым терең және жан-жақты бағалауға қол жеткізілетін болады. Бұл олардың қажеттіліктерін дәлірек анықтауға және жекелендірілген қолдау бағдарламаларын жасауға мүмкіндік береді.
Жасанды интеллектті пайдалану Отбасының цифрлық картасы жұмысының тиімділігін айтарлықтай арттырады. Машиналық оқыту алгоритмдері қауіп тобындағы топтарды ерте анықтау, әлеуметтік өзгерістерді болжау және оңтайлы қолдау стратегияларын әзірлеу үшін пайдаланылады. Бұл әлеуметтік дағдарыстардың алдын алып, халықтың өмір сүру сапасын жақсартады.
«Қазақстан өз тәжірибесімен бөлісуге және басқа елдерде осындай жүйелерді құруға көмектесуге дайын. Бұл бүкіл әлем бойынша халықтың әлеуметтік қорғалу деңгейін арттырады», — деп түйіндеді сөзін Светлана Жақыпова.
