Мүгедектігі бар адамдар мен асыраушысынан айырылған отбасылар жәрдемақы алуға құқылы. ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше, Қазақстанда мұндай азаматтар көп.
Кез келген топтағы мүгедектігі бар қазақстандықтар мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыға (МӘЖ) құқылы. Осындай төлемдер асыраушысынан айырылған отбасыларға да төленеді.
Кейбір қазақстандықтарға жәрдемақылардан басқа, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан (МӘСҚ) әлеуметтік төлемдер де тағайындалады, бірақ олар жұмыс істеген және жұмыс берушілер олар үшін әлеуметтік аударымдар төлеген жағдайда ғана.
Еңбек министрлігінің мәліметі бойынша, 2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік көмек алушылар саны шамамен 536,2 мың адамды, ал асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша 198,2 мыңға жуық адамды құрайды.
Салыстыру үшін: бір айда олардың саны сәйкесінше шамамен 600 және 900 адамға өсті.
Шілде айының басында мүгедектік және асыраушысынан айырылу бойынша жәрдемақыға республикалық бюджеттен шамамен 244 млрд теңге, ал Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан әлеуметтік төлемдерге қосымша 30,2 млрд теңге бөлінді.
Айта кетейік, 2023 жылдың 1 шілдесінен бастап бұл мемлекеттік әлеуметтік көмек көлемі 14,5%-ға ұлғайтылды. Сонымен, енді жалпы аурудан мүгедектігі бар жандар келесі мөлшердегі жәрдемақы алады:
1 топқа – 89 248 теңге;
2 топқа – 71 398 теңге;
3-топ – 48 681 теңге.
Асыраушысынан айырылған отбасыларға берілетін жәрдемақының мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейіне (сондай-ақ мүгедектік бойынша жәрдемақы), сондай-ақ қайтыс болған адамның асырауындағылардың санына байланысты.
Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдерге келетін болсақ, оларды 92,2 мың адам – еңбекке қабілеттілігін жоғалтуына байланысты, сондай-ақ 59,6 мың отбасы – асыраушысынан айырылуына байланысты алды. Оларға мемлекеттік жәрдемақыға қосымша төленеді.
2023 жылдың бірінші жартыжылдығында мүгедектік бойынша әлеуметтік төлемдердің орташа мөлшері 33 454 теңгені, асыраушысынан айырылу бойынша – 34 423 теңгені құрады. Дегенмен, 1 шілдеден бастап бұл төлемдер де 14,5%-ға өскенін ескеру қажет, яғни келесі айда орташа көрсеткіштер ұлғаюы мүмкін.
